موضوع: سوره آل عمران
عنوان: تفسيرسوره مبارکه آل عمران جلسه352
مدت زمان: 38:39 اندازه نسخه كم حجم: 2.37 MB دانلود اندازه نسخه پر حجم: 5.78 MB دانلود
اعوذ بالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
?يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ?200?
فصل چهاردهم از فصول پانزدهگانهاي كه سيدناالاستاد(رضوان الله عليه) ذيل اين كريمه عنوان كردند اين است كه اسلام با همه شئوناش اجتماعي است دين فردي نيست دين جمعي است مهمترين شاهدش همين است كه مسائل اخلاقي و احكامي كه مربوط به فرد است آن را هم زير عناوين جمع ياد كرده است كه با هم صابر باشيد با هم مصابر باشيد و رابطه برقرار كنيد و اگر در بعضي از نصوص آمده است كه رابطه داشته باشيد با امام زمانتان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) حالا در هر زماني امامي از ائمه معصومين دوازده امام(عليه السلام) بودند اين به عنوان تطبيق است نه تفسير زيرا آن وقتي كه اين كريمه نازل شده بود فقط وجود مبارك پيغمبر(سلام الله عليه) زمامدار مسلمين بود در هر عصري انسان بايد با اماماش رابطه داشته باشد اين يكي از مصاديق است اما مصداق معروفاش اين است كه با هم رابطه داشته باشيد خب پس خود اين كريمه از آياتي است كه اجتماعي بودن اسلام را در زمينه شئون مشخص ميكند شواهدي كه ايشان اقامه ميفرمايند ميفرمايند كه در بعضي از بحثها اسلام مسئله اجتماع را واجب كرده است يعني خود آن حكم حكم جمعي است نظير مسئله جهاد هرگز جهاد فردي نخواهد بود اگر گروهي به كشور اسلامي تهاجم كردند مسلمين كه «و هم يد واحدة علي من سواهم» بايد يد واحد باشند بايد يك نظام باشد كه اينها را شكل بدهد قهراً وحدت اجتماعي به وحدت قانون است به وحدت نظام است به وحدت رهبري است اينچنين نيست كه هر كسي براي خود يك راه مخصوصي را انتخاب بكند و از سلاح خاص استفاده كند و در جاي خاص دفاع بكند اين طور نيست جهاد با همه اقسام و شعبي كه دارد امرٌ اجتماعي است اين يك مسئله حج كه هم يك امر اجتماعي است در او هم ترديدي نيست يعني خود به خود همه يكجا جمعاند و مسئله عرفات را و احياناً مشعر و منا را هم از مصاديق حج اكبر دانستند حج اكبر را در منا و عرفات تطبيق كردند چون همگان در زمان واحد در مكان واحد حضور دارند گرچه خود حج اكبر است نسبت به عمره عمره حج صغرا است ولي اينكه فرمود خداوند از مشركين در روز حج اكبر بيزار است يعني روزي كه همگان يكجا جمعاند طرز برنامه ريزي حج طوري است كه همه يكجا جمعاند اين مسئله حج گذشته از اينكه در پايان حج در مسئله نماز عيد قربان آنجا هم اگر خود امام معصوم(سلام الله عليه) حضور داشته باشد كه نماز عيد ميشود واجب آنهم بايد به جماعت خوانده شود در روزه هم اينها در عين حالي كه يك امر فردي است پايان روزه به صلات عيد فطر ختم ميشود كه آنهم يك نماز جمعي است چه اينكه در خصوص مسئله نماز هر هفته يكبار بايد كنار هم جمع بشوند به نام نماز جمعه كه اينجا هم جماعت واجب است فرق نماز عيد فطر و عيد اذحي و نماز جمعه با جماعتهاي ديگر آن است كه در اين سه نماز جماعت شرط صحت است در نمازهاي ديگر شرط كمال است ممكن است هر كسي نماز جماعت واجب باشد ولي در همان نماز جماعت شرط صحت نيست شرط كمال است بيانذلك اين است كه نماز جمعه جماعت مقوم او است اينچنين نيست كه يا واجب هست جماعت است جماعتاً يا مستحب است فرادا كه بعضيها درباره نماز عيدين فتوا دادند اصلاً نماز جمعه بدون جماعت صحيح نيست اين شرط صحت او است و مقوم او است در ساير نمازها جماعت شرط كمال است يعني نمازهاي يوميه را انسان فرادا بخواند صحيح است به جماعت هم بخواند صحيح است منتها اگر به جماعت بخواند كاملتر است درباره نماز عيدين در زمان حضور و ظهور امام معصوم(عليه السلام) آنهم مثل نماز جمعه است كه اگر واجب هست جماعت شرط او است شرط صحت است در زمان غيبت هم بعضيها اختلاف كردند اما علي اي حال اگر هم مستحب باشد شرط صحتاش جماعت است فرادا خواندن را گفتند به قصد رجا و مانند آن بخوانيد علي اي حال نماز عيد و نماز عيد فطر و عيد قربان و نماز جمعه وجوباً و استحباباً در زمان غيبت فرق ميكند اما آنچه كه نقش اساسي در اين نمازها دارد مسئله جماعت است كه اينها جماعت مستقيماً در آنها اخذ شده است پس مسئله جهاد است مسئله حج است مسئله نماز جمعه هست نماز عيد فطر هست نماز عيد قربان هست كه جماعت در متن اين احكام آمده بخشهاي ديگر جماعت به عنوان شرط كمال آمده نه شرط صحت براي پيدايش زمينه جماعت گفتند هر كسي نماز را در مسجد مجاور خود بخواند و جار هم و همسايه را هم كه به چهل خانه تحديد كردهاند بعد گفته شده «لا صلاة لجار المسجد الا في المسجد» قهراً نوع نمازها در مسجد خوانده ميشود گر چه حضور همه مردم در يكجا اين به معني جماعت نيست ولي ساختن زمينه جماعت هم هست از آن طرف هم شرط كمال هر نماز هم اين است كه به جماعت خوانده بشود در بعضيها حضور در جماعت واجب فقهي است مثل آنهايي كه قرائتشان درست نيست و فراغت هم پيدا نكردند كه قرائت را درست كنند تا نماز را با قرائت بخوانند با قرائت صحيح وقت ميگذرد در اينگونه از موارد خب شركت كردن اينها در جماعت ميشود واجب البته جماعت بر اينها واجب است نه اينكه شرط صحت آنها جماعت باشد اين فرق دارد با خود نماز جمعه كه جماعت مقوم آن است اصلاً پس در اينگونه از موارد جماعت گر چه مستحب است ولي براي بعضي واجب است ولي آنچنان اين مسئله مسئله ديني تلقي شده است كه جنبه سياسي او در جماعت بودن او ظهور كرده است و اين همان بيان رسول خدا(صلّي الله عليه و آله و سلّم) است كه اگر كسي در مسجد شركت نكرده است من دستور ميدهم خانههاي آنها را آتش بزنند اين يك حكم ولايي است ديگر اينكه حكم فقهي باب طهارت و ديات و صلات كه نيست خب انسان حق داشته باشد خانه كسي را آتش بزند اين يك حكم حكومتي است ديگر و جزء احكام اوليه هم هست و همين را البته عدهاي بهانه كردند در جريان سقيفه و بيعت نكردن حضرت امير(صلّي الله عليه و آله و سلّم) و آن پديده تلخ ظهور كرده است او را بهانه كردند وگرنه اصلاش در دين به عنوان يك حكم ولايي و يك حكم سلطنتي آمده است در كتاب شريف وسائل ابواب صلاة جماعه روايات فراواني است كه حضور در مسجد و هم چنين حضور در جماعت مستحب است بعد آن احكام حكومتي ولايي آمده باب دوم از ابواب صلاة جماعه و هم چنين باب سوم اينگونه از ابواب در همين زمينه است روايات فراواني است كه در آن صحيحه هم هست غير صحيحه هم هست نوعاً معتبر هست چون صحيح هم در آن هست روايت اولاش كه از امام باقر(عليه السلام) است نقل ميكند كه حضرت امير(سلام الله عليه) فرمود: «من سمع النداء فلم يجبه من غير علةٍ فلا صلاة له» اگر كسي نداي نماز مسجد و جماعت مسجد را بشنود و در جماعت شركت نكند اين نماز او نماز كاملي نيست بخشي از اين روايات مربوط به اين است كه «لا صلاة لمن لا يشهد الصلاة من جيران المسجد الا مريضٍ اؤ مشئوم» كه در همين باب آمده.
روايت چهارم اين باب اين است كه از رسول خدا(صلّي الله عليه و آله و سلّم) نقل شده است كه فرمود: «فتحضرن المسجد او لاحرقن عليكم منازلكم» فرمود يا در مساجد حاضر باشيد البته اين را درباره توطئه منافقين كه به فكر ساختن مسجد ضرار بودند فرمود يا در مساجد شركت بكنيد يا من دستور ميدهم كه خانههاي شما را آتش بزنند اين مستقيماً يك حكم حكومتي است يك حكم ولايتي.
در روايت ششم اين باب آمده است كه «اشتبت رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) علي جيران المسجد شهود الصلاة و قال لنتهين اقوام لا يشهدون الصلاة» آنهايي كه در مسجد هنگام نماز حضور پيدا نميكنند دست از اين كار بردارند انتهاب بشوند منتهي بشوند نهي در آنها اثر بكند «اؤ لآمرن مؤذن يؤذن ثم قيم ثم آمر رجلاً من اهل بيتي و هو عليٌ(عليه السلام) فليحرقن علي اقوام بيوتكم» اگر اينها دست از اين تفرقه و توطئه برنداشتند و به مسجد نيامدند من آخرين مرحله مهلت را به اينها ميدهم و آن اين است كه موقع نماز كه شد مؤذن را دستور ميدهم كه اذان بگويد اقامه بگويد تا آن آخرين لحظه اگر ديدم كه اينها نيامدند كسي كه از اهلبيت من است و آن علي(عليه السلام) است امر ميكنم كه خانههاي اينها را آتش بزن «آمروا رجلاً من اهل بيتي و هو علي(عليه السلام) فليحرقن علي اقوام بيوتهم» به فراهم كردن خطر به آنها «لانهم لا يأتون الصلاة» روايات در اين مضمون كم نيست.
روايت هفتم اين است «من ترك الجماعه رغبةً عنها و عن جماعة المسلمين من غير علة فلا صلاة له» اگر كسي از جامعه اسلامي از جمعيت اسلامي از گروه اسلامي بدون عذر فاصله بگيرد در جماعت شركت نكند مخصوصاً در جمعه شركت نكند بدون عذر اين صلاتاش مقبول نيست حالا اين را نوعاً حمل كردند بر نفي كمال اين نماز آن نمازي نيست كه بالأخره ?تَنْهي عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ? باشد و مشكلاتش را حل بكند بر فرض هم نفي صحت نباشد آن حداقل نماز نصيبش ميشود
پرسش:...
پاسخ: خب آنجا كه فرمود مگر مريض باشد يا كسي كه مشغول باشد كه روايت سوم بود شايد شامل آن گونه از موارد باشد آنها هم به حساب عذر بيايد اما اگر كسي نه بيتفاوت باشد نسبت به نماز جمعه بها ندهد بدون عذر شركت نميكند يا بدون عذر شركت نميكند در نماز جماعت.
پرسش:...
پاسخ: خب حالا آنها را نبايد به حساب عذر آورد مهمان داشتن و امثالذلك را خود مهمان هم بالأخره مسلمان است و از همين حكم است ديگر
پرسش:...
پاسخ: آنها كه قائل به ولايت مطلقه فقيهاند خب بله منتها آن كار را وجود مبارك پيغمبر نكرده است ولي منظور اين است كه قسمت مهماش درباره توطئه منافقين و امثالذلك بود اصل حكم به اين اندازه مهم است و آنهايي هم كه در صدر اسلام هيزم آوردند كه در خانه فاطمه(عليها السلام ) را آتش بزنند به استناد همينها بودند و ميگفتند حق با ما است و شما نبايد اين كار را بكنيد
پرسش: استاد در زمان غيبت مستحب..
پاسخ: آن زمان حضور هم مستحب بود واجب كه نبود نماز جماعت هيچ وقت واجب نبود
پرسش: جمعه را منظورم است؟
پاسخ: نه جمعه واجب تخييري است نه مستحب
پرسش:...
پاسخ: واجب تخييري است نه واجب تعييني واجب غير از مستحب است مستحب مثل نافله است اينها را نميگويند يعني ترك لا بدل جائز است ولي نماز جمعه كه واجب تخييري است تركش الي بدل است كه آن نماز ظهر باشد
پرسش:...
پاسخ: اين حريم حريم تحميلي است هم خود آنها ناراضياند هم خود مردم ميدانند اين همه شهيد شصت هفتاد نفر و بزرگاني كه ده نفر ده نفر شصت نفر از ائمه جمعه گرفته تا حزب الله خيابان و بيابان به وسيله همين توطئه منافقين و بي حريم بودن بود ديگر
پرسش:...
پاسخ: خب بله حدي دارد ولي خود قبل از اينكه ديگران ناراحت بشوند خود آنهايي كه در حريماند ناراحتاند ولي غرض در اين است كه الآن نوع اين آسيبهايي كه به اين بزرگان ما و شهداي ما رسيده است از همين جا بود اول اينها به طور عادي زندگي ميكردند بعد اين همه فاجعه پيش آمد
روايت نهم اين باب اين است كه «هم به رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) به احراق قوم في منازلهم كانوا يصلون في منازلهم و لا يصلون الجماعة» از اين روايت نهم كه نوع اينها رواياتي است كه معتبر است البته مخصوصاً يكي محمد ابن حسن مرحوم شيخ طوسي به اسناد عن محمد ابن علي ابن محبوب به هذا السناد عن ابي عبدالله(عليه السلام) «هم رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) باحراق قوم في منازلهم كانوا يصلون في منازلهم و لا يصلون الجماعه» حضرت رسول(صلّي الله عليه و آله و سلّم) نه تنها آن دستو ررا داد نسبت به گروهي اصلاً همت كرد قصد كرد كه اين كار را انجام بدهد آنگاه «فاتاه رجلٌ اعمي» يك نابينايي حضور مبارك پيغمبر(صلّي الله عليه و آله و سلّم) مشرف شد «قال يا رسول اله انأ ضريد البصر» من يك انسانيم كه چشمم نابينا است ضريرم اين اعمايم «و رب ما اسمع النداء و لا اجد من يقوضني الا الجماعة» گاهي من صداي مؤذن را ميشنوم و اما يك قاعدي ندارم كه دست مرا بگيرد مرا به مسجد بياورد چه كنم من چه كنم «و ربما اسمع النداء و لا اجد من يقوضني الي الجماعة و الصلاة معه و قال له النبي(صلّي الله عليه و آله و سلّم) شد من منزلك الي المسجد هبلاً و حضروا الجماعة» تو دستور بده اين كار را بكنند يك نخي يك طنابي از خانهات تا مسجد بكشند به همين ديوارها وقتي كسي نيست كه دستت را بگيرد و به مسجد بياورد اين طناب را بگير خودت را به مسجد برسان خب البته اين در يك وقتي است الآن ممكن است وقتي نظام اسلامي گسترده شد حضرت به اين فشار حكومت را و ولايت را اعمال نكند اما در وقتي كه نظام اسلامي حضور مردم را طلب ميكند يك عدهاي ?يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضي مِنَ الْقَوْلِ? يعني مرتب در خالد نشستهاند بيتوته تبيتشان درباره براندازي نظامهاي اسلامي است خب ميبينيد در الجزاير دارند چه ميكنند ديگر اين بر خلاف همه اصول دموكراسي يا حقوق بشر هست اين يك چيز بين الرشدي است كه مسلمين الجزاير دارند و كاري به بين الغي است كه طاغيان آن زمان به وسيله همان شيطان بزرگ دارند ميكنند اين ديگر يك امر مبهم و پيچيدهاي كه نيست كه اگر دشمنان داخلي هم مرتباً اين راديوها را گوش ميدهند ببينند آنها هم چه ميگويند كه اينها هم به همان روال حركت كنند در يك شرايط كنوني آيا حضور مردم در صحنههايي كه دين نيازي به آنها دارد آيا واجب است يا واجب نيست هيچكس نميتواند بگويد كه زيد فلان كار را كرده يا امر فلان كار را كرده من علاقهام نسبت به اسلام بد شده است اگر خداي ناكرده اين نظام تضعيف بشود ديگر به اين آسانيها به اين صد سال و دويست سال و ممكن است يك دوهزار و پانصد سال ديگري هم رژيم شاهنشاهي بيايد و بعدها يك امامي هم زنده بشود و ظهور كند و يك همچنين كاري را انجام بدهد معلوم نيست اين است كه مشكلات جزئي و گلايههاي جزئي و يك حوادث جزئي و يك سلسله حرفهايي هم كه بعد سيدناالاستاد(رضوان الله عليه) مطرح كردند كه آنهم به خواست خدا مطرح ميشود آنها نبايد انسان را از صبغه اسلامي بودن اين نظام يا از جبهه اسلامي بودن فاصله بياندازد خب اين را پيغمبر با اينكه رحمة للعالمين است اين رحمة للعالمين دستور خانه سوزي را داده است ديگر «هم» نه تنها تهديد كرد «هم» و اين حكم حكومتي است حكم ولايتي است و آن حضرت براي خودش كه نبود براي خودش همه خطر را هم تحمل ميكردند اينها ديگر وقتي ميبينند اسلام در خطر است خب اين كارها را هم انجام ميدهند چون همه شان موظفاند امين اللهاند امانت را حفظ بكنند اگر بر كسي حالا هم چون اين احكام همان طوري مطرح بود يا تفكر جدايي دين از سياست بود يا تفكر انعزال اين شرايط حوزوي از نظام سياسي بود يا برداشتهاي ديگر بود علي اي حال آنچه كه معروف است اين است كه اين حكمها را هم استحباب كردند اما اگر يك وضع ديگري بيايد يك بازنگري ديگري بشود باز هم ما از آن روايت حكم استحبابي ميفهميم؟ آن معلوم نيست روزي كه نظام اسلامي احتياج دارد به حضور مردم در صحنه مثل فردا كه روز بيست و دوم بهمن است يا نماز جمعهها آدم ميتواند همين طور آرام باشد كه من مهمان آمد يا كار دارم يا حوصله ندارم اين بعيد است عندالله معذور باشد آن وقتها كه ميگفتند به ما چه و كاري نداشتند نوع اين روايات حمل بر استحباب ميشد وگرنه نشانه استحباب در آن روايات نيست «هم بر رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) به احراق قوم في منازلهم فكانوا يصلون في منازلهم» اهل نماز بودند ولي در خانه ميخواندند «ولا يصلون الجماعه فعطاه رجلٌ اعمي فقال يا رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) انأ ضريد البصرو رب ما اسمع النداء و لا اجد من يقوضني الي الجماعة و الصلاة معه و قال له نبي(صلّي الله عليه و آله و سلّم) شد من منزلك الي المسجد حبلاً و حضروا الجماعة» حالا البته اين شخص از آن افرادي نبود كه در منطقههاي دور دست قرار بگيرد اصولاً مگر مدينه آن وقت چقدر بزرگ بود كل مردم مدينه كه مسلمان شده بودند تقريباً هزار نفر هزار و خردهاي مثلاً مرد كامل داشت يا هزار و پانصد نفر حداكثر دو سه برابر اينهم زن و بچه و اينها داشتند مگر جمعيت مدينه آن وقت به حد يك روستاي بزرگ بود اينكه شما ميبينيد حضرت مثلاً صبح تا ظهر مينشست ظهر تا عصر مينشست بين الطلوعين مينشست و كار همه مردم ميرسيد اين براي اينكه در حد يك روستاي بزرگ بود نه مثل حالا يك وقت است كه ولي الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) با اعجاز و علم غيب ميخواهد عمل بكند شخصاً به همه سؤالها جواب بده ديدارهاي متعدد داشته باشد آن حسابي است مخصوص يك وقت به عنوان ?أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ? ميخواهد رفتار بكند خب اگر بود آنهم رفتر داشت معاون داشت مشير داشت مستشير داد آن كارها را انجام ميداد ديگر نبايد گفت كه حضرت آن كارها خودش همه را انجام ميداد بله همهاش را انجام ميداد در حد يك روستا كل مدينه اينقدر بود حالا اينكه فرمود: «شد من منزلك الي المسجد» نبايد اعتراض بشود كه خب يك نابينا كه ته شهر است چگونه تا مصلاي قدس طناب بكشد اينكه منظور نيست يعني آن مقداري كه ممكن هست حداكثر امكان همين است براي يك نابينا اين طور است.
روايت دهم اين است كه «ان هناكاً كانوا علي عهد رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) .. علي الصلاة بالمسجد فقال رسول الله(صلّي الله عليه و آله و سلّم) ليوشك قومٌ يَدعون الصلاة في المسجد ان نأمر و حسب فيوضع علي ابوابهم فيوقد عليهم نارٌ و تحرق عليهم بيوتهم» اينهم همان است.
پرسش:...
پاسخ: خب بله الآن ديگر وجوب خيلي آكد خواهد بود
پرسش:...
پاسخ: خب حالا اين به آن بخش بعدي كه منشأ اختلافاتي چيست؟ انشاءالله در همين بحث چهارده مطرح ميشود كه منشأ اختلافات چيست و راه حل اختلاف هم چيست دو تا بحث مهم است كه سيدناالاستاد در همان فصل چهاردهم دارد كه منشأ اختلاف برداشتها و دين شناسيها چيست و راه حلاش هم چيست؟
در روايت يازدهم دارد كه «عن ابي الحسن الرضا من خلأ جماعة المسلمين قدر شبر خلأ ضبقت السلام من عنقه» اگر كسي به اندازه يك وجب اين طناب جامعه را از گردن خود خلأ كرد يا از دست خود رها كرد به اندازه يك وجب خلاصه از امت اسلامي فاصله گرفت اين شخص آن ربقه اسلامي و آن طناب اسلامي و آن حبل الله را از گردن خود بيرون انداخت يعني از پوشش اسلامي درآمده اين يك مسلماني است كه واقع اسلام را نشناخته نميداند به اينكه بيگانه صف بسته كه اين نظام را بردارد چون براي بيگانه هيچ چيزي مطرح نيست مگر دنيا آن مسئله قيامت و معاد و آينده را كه معتقد نيست او همين چند روز را ميخواهد خوب زندگي كند نظير حيوان كه ?وَ يَأْكُلُونَ كَما تَأْكُلُ اْلأَنْعامُ وَ النّارُ مَثْوًى لَهُمْ? قهراً جزء تأكل و درندگي چيز ديگري هم براي او نيست بعدش هم كه خبري نيست به زعم او لذا تمام تلاش و كوشش را براي براندازي يك نظام تضعيف يك نظام دارد اينكه شما ميبينيد مسئولين ما در سخنرانيها حرفهاي مكرر دارند براي اينكه فحشهاي مكرر به نظام داده ميشود شما يك شبانه روز يا يك هفته اين راديوهاي بيگانه را گوش بدهيد ببينيد آنها چه ميگويند بعد روشن خواهد شد كه چرا مسئولين ما هر كدام ما حرف ميزنند همين اين آنچه كه ميگذرد همان را ميگويند حرفهاي نو نيست براي ما نو نيست براي اينكه در متن جريان است اما هر روز يك تهمت تازه است هر روز يك فريب تازه هر روز يك نيرنگ جديد هر روز يك دروغ تازه اين راديوها را كه شما گوش بدهيد اينها ناچارند دفاع كنند و حمايت كنند در يك شرايط كنوني انسان بيايد براي مسائل جزئي از ربقه? اسلامي مثلاً فاصله بگيرد در همان جريان سوره? مباركه? «نور» آنجا وجود مبارك ذات اقدس الهي حضور در صحنه را جزء مراحل ايمان شمرده اگر گرانفروشي بود اگر اختلاف بود بدتر از اختلافهاي حالا در صدر اسلام بود ديگر الآن كه خيلي وضع خوب است اختلافات صدر اسلام به مراتب بدتر بود مشكلات صدر اسلام به مراتب بدتر بود در آن فضا اين آيه نازل شده كه مؤمنين هرگز رهبران خودشان را در مسائل سياسي رها نميكنند در سوره? مباركه? «نور» آيه? 62 اين است ?إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ? اين مال عقيده مؤمنون چه كسانياند؟ كساني كه معتقد به خدا و قيامتاند اين مال اعتقادشان ?وَ إِذا كانُوا مَعَهُ عَلي أَمْرٍ جامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتّي يَسْتَأْذِنُوهُ? وقتي يك امر عمومي پيش آمد هرگز صحنه را ترك نميكنند ولو معذور هم باشند تا اذن بگيرند اجازه بگيرند وقتي ولي مسلمين اجازه داده است آنگاه صحنه را ترك كنند كه جريان حنظله غسيل الملائكه(رضوان الله عليه) ذيل همين آيه است كه خب حنظله غسيل الملائكه معذور بود و اجازه گرفت فرمود مؤمنون كسانياند كه اول به خدا و پيامبر معتقدند بعد ?وَ إِذا كانُوا مَعَهُ عَلي أَمْرٍ جامِعٍ? امر جامع يعني يك امري كه همه را جمع كرده مثل نماز جمعه مثل تظاهرات فردا كه بيست و دوم بهمن است اين امر جامع است اين آيه كه نبايد گفت ـ معاذ الله ـ نسخ شده يا مثلاً تلاوتاش براي ما مانده و كل اين آيه كه داد ابديت ميزند قرآن فقط براي آن پنجاه سالي بود كه پيغمبر بود كاري به اين پنجاه هزار سالي كه در پيش داريم نيست اين طور كه نيست كه فرمود مؤمنين كسانياند كه اول معتقد به خدا و پيغمبر باشند بعد در امر اجتماعي صحنه را ترك نكنند ولو معذورند اعلام بكنند كه ما معذوريم عذر داريم بعد صحنه را ترك بكنند حنظله غسيل الملائكه به حضرت عرض كرد من معذورم اجازه بدهيد شب را در مدينه باشم فردا ميايم حضرت فرمود بسيار خب ?وَ إِذا كانُوا مَعَهُ عَلي أَمْرٍ جامِعٍ لَمْ يَذْهَبُوا حَتّي يَسْتَأْذِنُوهُ? آنگاه ميفرمايد: ?إِنَّ الَّذينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُولئِكَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ? آنها كه معذورند ولي با اجازه صحنه را ترك ميكنند اينها كسانياند كه به خدا و قيامت ايمان دارند خب اگر نباشد حضور مردم در صحنه ولو در نوبتهاي قبل ملاحظه فرموديد ولو ولي مسلمين اميرالمومنين(عليه السلام) باشد در زمان حكومت حضرت امير احكام خيلي بدتر از حالاها بود ما آن نامهها را خوانديم در نهجالبلاغه زياد ابن ابيه در فلات وسيعي خليفه استاندار بود يعني اهواز بود بصره بود تا مرز كرمان همه اين منطقه زير ولايت آن والي رسمي بود بنام ابنعباس و خليفه اين والي هم همين زياد ابن ابيه بود كه حضرت چند تا نامه تند براي زياد ابن ابيه نوشت خب اگر چهار تا آدم شهيد شد آن وقت چهار تا فاسق جاي او مينشيند ديگر اين نظام اسلامي را پنج گروه موظفاند حفظ كنند اول پيغمبر بعد امام معصوم بعد ولي فقيه حالا اگر ـ معاذ الله ـ اگر ولي فقيه نداشتيم نوبت به عدول مؤمنين ميرسد بعد نوبت به فساق مؤمنين ميرسد اين طور نيست كه اين نظام اسلامي را بايد رها كرد كه ممكن است كسي در ادله لفظي ولايت فقيه يك كمي شك كند بگويد فلان روايت سندش تذاكر الروايت حديث دلالتاش كذا اما آن بياني كه از مرحوم صاحب جواهر خوانديم در جلد بيست و يك جواهر كه فرمود اگر كسي در ولايت فقيه با آن گسترهاش شك كند او هيچ طعم فقه را نچشيد اين درباره كسي نميگويد كه درباره مقبوله عمربن حنظله يا مشهوره ابيخديجه حرف ميزند ايشان به اين كساني كه در اين مسائل جزئي وقت صرف ميكنند ميگويد سرتان را بلند كنيد از آن حديث و اين روايت بياييد بيرون و اين دين را ببينيد و بعد بگوييد اين دين متولي ميخواهد يا نميخواهد شما خودتان را صرف كرديد به مقبوله عمربن حنظله ديگر لذا فرمود اين وسوسه است و اگر كسي قايل به ولايت نباشد «ما ذاق من طعم الفقه شيئا» اين عبارتي بود كه از ايشان خوانديم ديگر يعني خودش را معطل كرده اين بايد بيايد بيرون اسلام را از اول عقايد تا آخر حدود و ديات بشناسد بعد بيند اين متولي ميخواهد يا نميخواهد اگر مسئله قضا را لااقل بپذيرند كافي است كه حكومت داشته باشند گر چه آن روايت درباره سلطان است و سلطان غير از قاضي است خيلي از اين آقايان تا مرحله قضا را پذيرفتند گفتند قضا هست اما قضا هست بايد قضا اين دستوراتي كه قاضي ميدهد اجرا بشود يا نه؟ اختلاف مالي كه بين شركتها هست الآن يكي از مسائل مالي كه بين مسلمين است و غير مسلمين همين چند ميليارد پولي است كه بلوكه شده خب حالا اين قضاي بين المللي ميخواهد يك طرفاش مسلمان است يك طرفش كافر اين كار كار آساني نيست اين سي چهل نفر كارشناس چهل پنج سال درس خوانده ميخواهد قهراً يك نظام وسيع دانشگاهي ميخواهد تا اين گونه از مسائل را بدهند حل بكند اختلافات دريايي هست اختلافات صحرايي هست اختلافات فضايي است اختلافات زميني و ارضي هست اختلافات معدن هست فلان جا ميخواهند معدني را كشف بكنند مسلمين ميگويند مال ما است ديگري ميگويد مال ما است اينجا كارشناس وزارت نفت ميخواهد حالا بر فرض حالا قاضي مجتهد آمده همه اينها را هم فراهم كرده و حكم كرده به اينكه فلان شخص بايد اين پول بلوكه شده را بدهد بايد قدرت داشته باشد بگيرد يا نه فلان متهم را بايد اعدام بكند يا زندان ببرد يا تبعيد بكند بايد قدرت داشته باشد يا نه؟ زندان و اعدام كه مال قاضي نيست مال حاكم شرع نيست مال والي مسلمين است مال زعيم مسلمين است ممكن نيست كسي قبول بكند كه در زمان غيبت قضا هست و حكومت را نپذيرد چون قضا بدون حكومتش شدني نيست در اين بخش فرمود مؤمن كسي است كه وقتي كار جمعي پيش آمد اگر هم عذر داشته باشد بايد به مردم بگويد من معذورم تا مردم نگويند كه فلان كس نيامد و ما هم نميآييم حالا اگر دسترسي ندارد به ولي مسلمين استيضاح بكند لااقل مردم همسايهها دوستانش بدانند كه آنكه غيبت كرده و عذر غيبت كرده بعد فرمود: ?إِنَّ الَّذينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ أُولئِكَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ? اينها كه اجازه ميگيرند و ميروند اينها مؤمناند ?فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِمْ? اگر يك عده معذور بودند كاري داشتند از شما اذن خواستند ?فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ? باز هم مصلحت دست توست گاهي شما صلاح ميدانيد كه آن عذر شخصي را اين شخص تحمل بكند و مصلحت اسلام مقدم باشد به او اجازه نميدهيم اگر ميخواستي اجازه ندهي به حنظله غسيل الملائكه هم اجازه نميدادي اين در اختيار شما است اينهم حكم حكومتي است ?فَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ?
پرسش:...
پاسخ: بله دفاع كه زن و مرد ندارد جهاد است كه زن و مرد دارد اما ما الآن واقع در حالت دفاعايم چون در حالت دفاع ايم دفاع بر هر كسي كه عقل دارد تميز ميدهد ولو نابالغ واجب است عقلاً ولو پيرزن و پيرمرد واجب است عقلاً بر هر كسي كه عقل دارد حالا اگر كسي يك سارق مسلحي حمله كرده بر يك خانهاي بر همه آن اهل خانه واجب است دفاع بكنند ولو اين شخص مكلف نباشد وجوب عقلي دارد نه وجوب شرعي
پرسش:...
پاسخ: بله اينها براي ما واقعاً سنگر حفظ ديني هستيم.
پرسش:...
پاسخ: شوهر هم يقيناً مسلمان است اذن ميدهد
پرسش:...
پاسخ: مگر اينكه او مشكل ديگر داشته باشد چگونه ممكن است اذن ندهد در قبال حكم خدا اين امر لازم است براي او اگر يكجايي دفاع لازم بود شوهر ميتواند بگويد كه من اذن نميدهم دفاع بكني اگر يك كسي يك مقداري اين راديوهاي بيگانه را گوش بدهد از توطئهها باخبر بشود كه چه نقشهها دارند واقعاً ميكشند شما ديديد وقتي مردم در صحنه نباشند آن حوزهاي كه بيش از هزار سال در نجف سابقه داشت و قدمت او و عظمت و قداست او زبانزد عالم بود او به چه روز سياهي مبتلا شد ديگر خب ميليونها مرجع تقليد و عالم و مؤلف و مفسّر و حكيم و اديب در طي اين بيش از اين ده قرن از اين خاكها را بوسيدند خاك اعتاب مقدسه را ديگر درها را بوسيدند ديگر همين درهايي كه ميليونها نفر فاضل عالم و زاهد در طي اين بيش از هزار سال بوسيدند اين را به گلوله بستند ديگر اينها به قم و امثال قم رحم ميكنند؟ و ديديد وقتي كه قيام مردم مسلمان عراق داشت شكل ميگرفت باز صدام را تقويت كردند اينچنين نيست كه آدم دشمن را نشناسد و حضرت امير(سلام الله عليه) به پسرش ابنحنفيه فرمود: «.. ببصرك اقصي القوم» ببين دشمن تا كجا صف بسته فرمود اين روستائي كه امروز از اين اطراف آمده در برابر من ايستاد اين را مأمورين شام اعزام كردند از آنجا دستور گرفته و اينهايي هم كه از نزديك آمدند اينها از راه دور نقشه گرفتند و از نزديك جمع شدند در جريان كربلا هم همين طور بود اين سي هزار نفري كه امام سجاد(سلام الله عليه) فرمود: «كلٌ يتقرب الي الله بدم الحسين» همه اينها قربة الي الله آمدند اينها از همين اطراف آمدند اينها كه از شام نيامدند فاصله شام تا كربلا كه خيلي زياد بود يك عده آن مهرههاي اصلي كه مستشار بودند از شام و امثالذلك آمدند وگرنه همين مردم را جمع كردند ديگر از بس گفتند بنابراين اگر كسي شرايط كنوني را درك بكند كه دشمن تا كجا صف بسته و تا كجا حاضر است و چه نقشه دارد ميكشد و يكي از بزرگترين مراجع تقليد را اصلاً به او اجازه نميدهند كه طبيب ببرند خب اين اگر نباشد حضور مردم وضع همين است تنها چيزي كه حافظ است ذات اقدس الهي فرمود: ?إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا? ?إِنْ تَعُودُوا نَعُدْ? حضور مردم است در صحنه مسائل بعدي يك مقدار زيادي به رفاه طلبي ماست يك مقداري هم اشتباهات ديگران است و امثالذلك اما هرگز اين مسائل جزئي و اختلافي را انسان نبايد به حساب اصل اسلام مطرح بكند فرمود: ?فَإِذَا اسْتَأْذَنُوكَ لِبَعْضِ شَأْنِهِم ْفَأْذَنْ لِمَنْ شِئْتَ مِنْهُمْ? تازه ?وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ? همين آيه? مباركه را بعضي از علماء و شخصيتهاي علمي بزرگ(رضوان الله عليهم) در بحبوحه انقلاب همين آيه را در طليعه اعلاميه هايشان مينوشتند و همين راهپيماييها وقتي ميخواستند اعلاميه صادر كنند اول اين آيه را مينوشتند بعد مسائلشان را ميگفتند ميگفتند يك امر اجتماعي است اين امر امر جامع است اعتصاب امر جامع است تظاهرات امر جامع است اول اين آيه را مينوشتند بعد حرفهاي خودشان را ميزدند الآن هم همان حرف است و همان بيانات منتها به سبك ديگر.
بنابراين تاكنون اين دو مطلب روشن شد كه دين در بخشي از مسائل صريحاً اجتماعي است نظير جهاد, نماز عيد فطر نماز عيد قربان مخصوصاً نماز جمعه در بخش ديگر به طور غيرمستقيم جماعت را لازم كرد ه است حضور مردم را راضي كرد نظير نماز جماعتها كه مستحب است و پيامدهايش هم همين احكام ولايي است حالا مسائل ديگري كه در اين فصل چهارده است اينها را مطالعه ميفرماييد.
«و الحمد لله رب العالمين»
|