|
لا يضيع ما استحفظ و لا ينسي ما ذکر
آنچه بدو سپارند تباه نميگرداند و آنچه به يادش آورند فراموش نميکند.
اشارت:
خداوند تبارک و تعالي در قرآن ميفرمايد: ان الله يامرکم ان تودوا الامانات الي اهلها و اذا حکمتم بين الناس ان تحکموا بالعدل. [1] .
خداوند به شما فرمان ميدهد که امانات را به اهلشان بازگردانيد و اگر داوري کرديد، در ميان مردم به عدل حکم کنيد.
و هم او- جل و علي- از صفات مومنين رستگار، راستي و درستي در
[ صفحه 306]
امانت و عهد را تبيين ميفرمايد:
و الذين هم لاماناتهم و عهدهم راعون. [2] .
و آنانکه در امانات و عهدهايشان رعايت کنندهاند.
حضرت امام علي- سلام الله عليه- امانتداري را راس اسلام ميداند: راس الاسلام الامانه. [3] .
و آن را که فاقد راستي و درستي در امانت است، فاقد ايمان تلقي ميفرمايد: لا ايمان لمن لا امانه له. [4] .
تا آنجا که نقطهي اوج ايمان را صداقت و درستي در امانت بيان ميفرمايد: افضل الايمان الامانه. [5] .
هم او- سلام الله عليه- در وصاياي خويش به کميل بن زياد نخعي ميفرمايد: يا کميل! افهم و اعلم انا لا نرخص في ترک اداء الامانه لاحد من الخلق فمن روي عني في ذلک رخصه فقد ابطل و اثم و جزاوه النار بما کذب. اقسم لسمعت رسولالله صلي الله عليه و آله يقول لي قبل وفاته بساعه مرارا ثلاثا: يا اباالحسن اد الامانه الي البر و الفاجر فيما جل و قل حتي الخيط و المخيط. [6] .
اي کميل! بفهم و بدان که هيچ کس را در نپرداختن امانت، رخصتي نيست. هر که از ما در اين باره، رخصتي روايت کند بيهوده گفته و گناه کرده
[ صفحه 307]
و سزاي دروغش دوزخ است. سوگند ميخورم که رسول خدا ساعتي پيش از مرگ سه بار به من فرمود: اي اباالحسن! امانت را به نيکوکار و تبهکار رد کن، بيش باشد يا کم، تا نخ و سوزن.
از امام صادق عليهالسلام روايت شده که: لا تغتروا بصلاتهم و لا بصيامهم، فان الرجل ربما لهج بالصلوه و الصوم حتي لو ترکه استوحش و لکن اختبروهم عند صدق الحديث و اداء الامانه. [7] .
فريب نماز خواندن و روزه گرفتن آنها را نخوريد، زيرا بسا که مرد انس گيرد به نماز و روزه تا آنجا که اگر آن را وانهد به هراس افتد، ولي آنها را بيازماييد به راستگويي و امانتپردازي.
از حضرت رسول- صلي الله عليه و آله- نقل است که:
من خان امانه في الدنيا و لم يردها الي اهلها ثم ادرکه الموت مات علي غير ملتي و يلقي الله و هو عليه غضبان. [8] .
هر که در دنيا به امانتي خيانت کند و آن را به صاحبش بازنگرداند و بميرد، به غير ملت اسلام مرده است و خدا را خشمگين ملاقات ميکند.
آنچه حائز اهميت و شايستهي بذل توجه است، اين است که مقصود از امانتداري و حفظ نگاه داشتنيها تنها امانت مالي و مادي نيست، بلکه حفظ اسرار و رازهاي ديگران به مراتب از حفظ امانتهاي مادي، اساسيتر و حياتيتر است.
امام صادق عليهالسلام ميفرمايد: من اذاع علينا شيئا من امرنا فهو
[ صفحه 308]
کمن قتلنا عمدا و لم يقتلنا خطاء. [9] .
هر که سري از ما فاش کند چون کسي باشد که عمدا و نه به خطا ما را کشته است!
حضرت علي- سلام الله عليه- ميفرمايد:
اذاعه سر آل محمد- صلوات الله عليهم- لا تقبل منها و لا يحتمل احد عليها و ما قالوا فلا تعلم الا مومنا موفقا. [10] .
فاش کردن سر آل محمد (ص) قابل جبران و گذشت نيست و از کسي تحمل نميشود و آنچه گويند جز با مومن موفق بازمگو.
و هم او ميفرمايد: لا تخن من ائتمنک و ان خانک... [11] .
به آن که اطمينان ميکند به تو، خيانت مکن، هر چند او خود به تو خيانت روا داشته باشد.
[ صفحه 311]
|