بعده عمن تباعد عنه زهد و نزاهه و دنوه ممن دنا منه لين و رحمه. ليس تباعده بکبر و عظمه و لا دنوه بمکر و خديعه.
از هر که دوري گزيند، سببش زهد است و بيرغبتي به دنيا، و با هر که نزديکي جويد، انگيزهاش لطف و رحمت است و خوشخويي و محبت.
دورياش نه از سر کبر است و نزديکياش نه از روي خدعه و مکر.
نه تنها فکر و ذکرش، گفتار و رفتارش که محبت و رافت و بغض و کينهاش نيز از براي خدا و بر اساس رضايت اوست.
سفرهي خالصانهي رافت براي آن کس ميگسترد که بر خوان عشق خداوند روزي محبت ميخورد و پشت بيمهري به آن کس ميکند که روي از خداوند گردانده باشد.
اشارت:
خداوند متعال به حضرت موسي بن عمران وحي کرد که اي موسي!
[ صفحه 342]
هل عملت لي عملا قط؟
آيا هرگز عملي براي من بجا آوردهاي؟
موسي عرض کرد: پروردگارا. من نماز را براي تو بجا آوردهام. روزه را براي تو گرفتهام و صدقه را براي تو دادهام و ذکر تو را نمودهام.
خداوند فرمود: ان الصلوه لک برهان، و الصوم جنه و الصدقه ظله و ذکري نور، فاي عمل عملت لي؟
نماز برهان و حجت توست، روزه سپر تو و صدقه سايبان تو و ياد من نور است از براي تو، پس کدام عمل را از براي من بجا آوردهاي؟
موسي عرض کرد: خداوندا! مرا بدان عمل که صرفا تو را باشد راهنمايي کن.
خداوند فرمود: هل واليت لي وليا و هل عاديت لي عدوا قط؟. [1] .
آيا براي من با کسي دوستي و براي من با کسي دشمني کردهاي هرگز؟
از اين کلام خداوند تبارک و تعالي چنين برميآيد که در ميان همهي اعمال و عبادات و فضائل آنچه را که خداوند بيش از همه ارج مينهد و بها ميدهد محبت و عداوت در راه او و براي اوست.
و هم او جل و علي در صفات ممتاز پيامبر و يارانش چنين ميفرمايد:
محمد رسولالله و الذين معه اشداء علي الکفار رحماء بينهم. [2] .
محمد رسولالله و آنانکه با اويند، کفار را دشمن ميدارند و با آنان رفتاري سخت دارند و در ميان خويش مهربان و رئوفند.
حضرت امام علي عليهالسلام ميفرمايد: کل موده مبنيه علي غير
[ صفحه 343]
ذات الله ضلال و الاعتماد عليها محال. [3] .
هر دوستي که مبني بر غير راه خدا باشد گمراهيست و اعتماد و تکيه بر آن محال . [4] .
و امام صادق عليهالسلام ميفرمايد: المحب في الله محب الله و المحب في الله حبيب الله. لانهما لا يتحابان الا في الله. [5] .
محب در راه خدا هم محب خداست و هم محبوب خدا چرا که دوستي ايشان نيست مگر از براي خدا.
از سفارشات عبدالله قطب به يارانش يکي اين بود که: «اوثق عراي اسلام محبت في الله است و سببي که مودي باشد با حاطهي به جوانب خير جز محبت في الله نيست.» [6] .
حضرت رسول اکرم- صلي الله عليه و آله و سلم- ميفرمايد: المرء مع من احب، فمن احب عبدا في الله، فانما احب الله تعالي. و لا يحب عبدا الا احبه الله. [7] .
آدمي با کسي است که دوستش ميدارد، هر که بندهاي را به خاطر خدا دوست بدارد، خداوند متعال را دوست داشته است و هيچ بندهاي خدا را دوست نميدارد مگر آنکه خدا نيز دوستش بدارد.
[ صفحه 344]
و هم او ميفرمايد: افضل الناس بعد النبيين صلوات الله عليهم اجمعين في الدنيا و الاخره المجبون لله المتحابون فيه و کل حب معلول يورث بعدا فيه و عداوه الا هذين و هما من عين واحده يزيدان ابدا و لا ينقصان. [8] .
بهترين مردمان بعد از پيغمبران و اوصياي پيغمبران در دنيا و آخرت دوستان خدايند و دوستداران بندگان خدا در راه خدا. و هر دوستي که معلول علتي جز خدا باشد، مورث بعد و دوري است که از رحمت الهي و از شائبهي دشمني خالي نيست مگر اين دو دوستي که اين دو دوستي از يک چشمهاند و هميشه زياد ميشوند و کم نميشوند.
حضرت امام علي عليهالسلام ميفرمايد: واصلوا من تواصلونه في الله و اهجروا من تهجرونه في الله سبحانه. [9] .
بپيونديد با هر که ميپيونديد در راه خدا و ببريد از هر که ميبريد در راه خداي سبحانه.
جعفري ميگويد از ابوالحسن عليهالسلام شنيدم که فرمود:
چطور تو را با عبدالرحمن بن يعقوب ميبينم؟
گفتم: او دايي من است.
فرمود: او در مورد خداوند حرفهاي ناشايست ميگويد، خداي وصف ناشدني را وصف ميکند. يا با او بنشين و ترک ما کن يا با ما بنشين و او را ترک کن.
گفتم: او هر چه ميخواهد بگويد، براي من چه مسئووليتي است آنگاه
[ صفحه 345]
که گفتههاي او را نگويم؟ فرمود: اما تخاف ان تنزل به نقمه فتصيبکم جميعا... نميترسي از آنکه عذابي بر او فرود آيد و شما همگي را دريابد؟
آيا ندانستي داستان آن کس را که خود از اصحاب موسي بود و پدرش از اصحاب فرعون و چون سواران فرعون به موسي رسيدند از آن حضرت بجا ماند تا پدر خود را پند دهد و او را به موسي رساند و او و پدر ستيزهکنان گذشتند تا به کناري از دريا رسيدند و هر دو غرق شدند و خبر او به موسي رسيد فرمود: او در رحمت خداست ولي چون بلا نازل شود از آن کسي که به گنهکار نزديک است دفاعي نميشود. [10] .
حضرت موسي به خداوند عرض کرد که خداوندا خاصان درگاه تو کيستند که در روز قيامت آنان را زير سايهي عرش خود جاي ميدهي، روزي که جز سايهي عرش تو سايهاي نباشد؟
فرمود:... الذين يغضبون لمحارمي- اذا استحلت- مثل النمر اذا اخرد. [11] .
کساني که چون ميبينند مردم مرتکب معصيت من ميشوند به غضب ميآيند همانند پلنگي که به خشم آيد.
و حضرت امام علي عليهالسلام ميفرمايد: ان اطيب شيء في الجنه و الذه حب الله و الحب في الله و الحمد لله.
خوشبوترين و لذيذترين چيزها در بهشت دوستي خداست و دوستي در راه خدا و حمد خداي تبارک و تعالي.
[ صفحه 349]
|