انگيزه‏هاي متفاوت سير و سفر، نوع سفر را مشخص مي‏کند. يکي از انواع سفرهاي سودمند از نظر اسلام، سفر پرفيض زيارت است که در اين نوشتار مورد بحث قرار مي‏گيرد. [ صفحه 25] چنين سفري سيري معنوي و بيداري و توجه قلب به سوي خداي متعال است [1] به همين جهت، عنوان «عبادت» را نيز به خود مي‏گيرد. [2] . اين گونه سفر ويژه‏ي پاکدلان شيفته‏ي راه حق است. آنان با هدف دست يافتن به درياي بيکران رحمت الهي، در کنار بارگاه ملکوتي معصومان عليه‏السلام معبود خويش را ياد مي‏کنند، زيرا روح مقدس معصوم وسيله و راهي براي ارتباط معنوي با خداوند متعال است و زائري که در چنين موقعيتي قرار مي‏گيرد، کلام خدا درباره‏اش صادق است که مي‏فرمايد: الا بذکر الله تطمئن القلوب [3] . چنين سفري هجرت است؛ نخست هجرتي دروني و آن دوري کردن از چيزهايي است که با ارزشهاي اسلامي منافات دارد و پس از آن، هجرت از مکاني به مکان ديگر و سيري جسماني. در اين سير و سفر، زائر ضمن مشاهده‏ي قداست و زيباييهاي الهي، با پيشوايان خود تجديد بيعت مي‏کند و عهد مي‏بندد که راهشان را ادامه دهد. بدون شک، چنين سفري بعد تربيتي و تهذيب نفس را نيز در بر داشته، سجاياي اخلاقي را در انسان تقويت مي‏نمايد و حال و هوايي روحاني و روح‏پرور در او به وجود مي‏آورد. از جمله سفرهاي زيارتي - عبادي، زيارت قبر مطهر هشتمين حجت خدا امام علي‏ الرضا عليه‏السلام در سرزمين خراسان است. زيارت بارگاهي که امام عليه السلام آن را باغي از باغهاي بهشت معرفي کرده و درباره‏اش فرموده است: «هي و الله روضة من رياض الجنة [4] ؛ به خدا سوگند که آن باغي از باغهاي بهشت است». نخستين شرط موفقيت در سفر زيارتي، آشنا بودن زائر با فرهنگ زيارت و آمادگي براي کي سفر عبادي است. بي‏شک، زيارت با اين آگاهي و دارا بودن شرط لازم، آثار تربيتي و کمالي را در بر دارد که اگر زائر عارف به حق امام بوده و به شؤون حياتي و مقامات معنوي و موقعيت امام در پيشگاه الهي آگاه باشد و مراسم تشرف به حرم را بداند و هنگام [ صفحه 26] حضور در برابر مرقد امام عليه‏السلام با خشوع قلب و خضوع تن، با تحولي روحي و اخلاقي بايستد، زيارتش مورد قبول حضرت واقع خواهد شد، زيرا يقين دارد که ائمه اطهار عليه‏السلام ما را مي‏بينند و به سلام ما پاسخ مي‏دهند و به رفتار و کردار ما آگاهي دارند.