در پايين پا دومين در طلاست که در صفهي شرقي حرم قرار دارد. اين در از رواق گنبد حاتمخاني به حرم مطهر گشوده ميشود. در پايين پا داراي چهار لنگه است و سطح هر يک با ظرافت و زيبايي خاصي از طلا پوشيده شده است. بلندي آن 8 / 2 متر، دهانهي ورودي حدود 6 / 3 متر و عرض هر لنگه 90 سانتيمتر است.
بر سطح و حاشيهي لنگههاي چهارگانهي در، مکتوباتي با خطوطي زيبا ديده ميشود؛ در پيشاني لنگه اول ميخوانيم: قال الرضا عليهالسلام صديق کل امريء عقله و عدوه جهله.
(دوست هر کس عقل او و دشمن وي ناداني اوست.)
در حاشيهي راست و نيز در حاشيهي چپ آن نوشته شده است: اللهم صل و سلم و زد و بارک علي السيد المعصوم. قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم ستدفن بضعة مني بارض خراسان، ما زارها مکروب الا نفس الله کربته و لا مذنب الا غفر الله ذنوبه.
(به زودي در سرزمين خراسان، پارهي تن من دفن خواهد شد. هيچ غمزدهاي او را زيارت نکند مگر آن که خداوند اندوه او را برطرف کند و نه گناهکاري مگر آن که خدا گناهان وي را بيامرزد.)
حديثي ديگر نيز وجود دارد که از نقل آن خودداري ميشود.
بر ترنج مياني لنگهي اول نوشته است:
اي ظل عنايتت پناه همه کس
وي رحمت تو گريزگاه همه کس
ارباب گناه را ز تقصير چه غم
چون لطف تو گشته عذرخواه همه کس
«در عصر انقلاب پيروزمند ايران و در دومين سالگرد انقلاب اسلامي به رهبري قائد عظيمالشأن امام خميني، به ميمنت و مبارکي پايان يافت. شهريور 1358 مطابق شوال 1399. «
بر حاشيهي دو لنگهي دوم و سوم، زيارت امينالله به طور کامل آمده است. و بر ترنج بالا و پايين دو لنگهي در، چنين نوشته شده است:
«در سومين سالگرد انقلاب اسلامي ايران به رهبري حضرت امام خميني، در رابطه با توسعه و تعريض روضهي منوره ساخته و نصب گرديد.»
[ صفحه 48]
بنا به شواهد تاريخي، نخستين در ورود به حرم از سمت پايين پاي مبارک را شاه عباس صفوي به هنگام افتتاح اين درگاه به رواق حاتم خاني تهيه و نصب کرد. اين در پس از مدتي در سال 1284 به وسيلهي عضدالملک در دورهي قاجاريه، مزين به طلاي خالص با خطها و نقشهاي بسيار ممتاز گرديد، و چون سالها در معرض لمس و فرسايش زائران قرار داشت مقداري از طلا و نقرهي آن ساييده و ريزش کرد، تا در سال 1343 ه. ش تمام طلا و نقرهي شکستهي آن بار ديگر به همان کيفيت ساخته و قلمزني شد.
در پايينپا که طلاکاري آن مرمت شده بود در سال 1342 ه. ش به موزهي آستان قدس انتقال يافت و اکنون در قابي مخصوص در طبقهي زيرين موزه جاي دارد و مورد بازديد عموم ميباشد و به جاي آن در زرين کنوني با همان کيفيت و همان کتيبهها و ترنجها تهيه و نصب شده است.
|