يکي از بناهاي باشکوه و باستاني عهد تيموري که در اوايل قرن نهم هجري بنا شده، مسجد گوهرشاد است. اين بناي تاريخي در جنوب حرم مطهر رضوي قرار دارد و به رواقهاي دارالسياده و دارالحفاظ متصل است. بانو گوهرشاد، همسر ميرزا شاهرخ تيموري، در سال 821 ه. ق اين مسجد را بنا نهاد. نفاست و کاشي‏کاري مسجد نمونه‏اي از شاهکارهاي هنري عهد تيموري است. اين بناي عظيم توسط معمار معروف ايراني، قوام‏الدين شيرازي، و با به کارگيري سبک معماري دوران تيموري ساخته شده است. طاقهاي گنبدي شکل مسجد و بناي گنبد و مناره‏هاي آن با ويژگي و تزيينات خاص و با استفاده از سبک مقرنس، همچنين نقوش و خطوط ديواري بر روي زمينه‏ي گچي و معرق‏کاري ممتاز عصر تيموري جلوه‏هايي بي‏نظير را به نمايش گذاشته است. گفتني است، اين بناي باستاني نمونه‏ي کامل و برجسته‏ي هنر ايراني به شمار مي‏رود که تمام خصوصيات و ويژگيهاي معماري سنتي در آن به کار رفته است، به ويژه ايوان جنوبي مسجد به نام ايوان مقصوره با حدود 500 متر مربع مساحت، 37 متر طول و 5 / 25 متر ارتفاع از باشکوهترين ايوانهاي مسجد به شمار مي‏رود. اضلاع مسجد همه با کاشيهاي معرق نفيس آراسته شده و در تمام ديوارها و غرفه‏هاي آن، اسماءالله و آيات قرآن و احاديثي که بعضا مربوط به مسجد است، خوانده مي‏شود. [ صفحه 70] کتيبه‏ي ممتاز و تاريخي بايسنقر (فرزند گوهرشاد) که از بهترين ثلث‏نويسان عهد تيموري بوده، با زيباترين خطوط ثلث بر پيشاني ايوان مقصوره خودنمايي مي‏کند و تاريخ بناي مسجد بر کاشي معرق در اين کتيبه به چشم مي‏خورد. محراب يک پارچه‏اي از سنگ مرمر با تزيينات و کنده‏کاري و کتيبه‏اي در ميان مقرنس ‏کاري‏هاي آن، نمايانگر هنر آن دوران است. منبر صاحب الزمان (عج) واقع در کنار محراب ايوان مقصوره از لحاظ نفاست و قدمت حايز اهميت است. اين منبر نفيس از چوب گردو و گلابي با شيوه‏ي منبت‏کاري بدون به کار رفتن ميخ و يا هر فلز ديگر در آن، به دست پرتوان استاد محمد نجار خراساني منبت‏کار معروف عصر فتحعلي‏شاه ساخته شده است. [1] گنبد رفيع مسجد بر فراز ايوان مقصوره بر عظمت اين بنا افزوده است. ارتفاع گنبد 41 متر و فضاي خالي بين دو پوشش گنبد 10 متر است. سطح خارجي آن با آجر لعابدار و يک کتيبه با خط کوفي تزيين يافته است. در دو طرف ايوان دو مناره هر کدام به ارتفاع 43 متر از کف مسجد ساخته شده و داراي کتيبه‏هايي است. قرار گرفتن اين نوع پايه و ساقه‏ي مناره در دو طرف ايوان تقريبا کم‏ سابقه است. در بيشتر مساجد معمولا پايه و ساقه‏ي مناره روي پشت بام مجاور ايوان قرار مي‏گيرد. در مسجد گوهرشاد اين کيفيت بناي مناره بر عظمت ايوان افزوده است، چنان‏که بيننده را از نگريستن به عمق ايوان بازمي‏دارد و متوجه مناره‏ها مي‏کند؛ گويي همچون دستان نيايشگر، به آستان بي‏نياز پروردگار بلند است و به راز و نياز مشغول. مسجد گوهرشاد با صحني به وسعت 2800 متر مربع و 6048 متر مربع زير بنا، داراي 4 ايوان بزرگ و 7 شبستان و در فاصله‏ي ايوانها 6 در مي‏باشد. نام بانو گوهرشاد باني مسجد در ايوان شمالي مسجد، معروف به ايوان دارالسياده، بر کاشي معرق به رنگ زرد و خط ثلث نوشته شده است. اين ايوان با معرق‏کاري زيبايي تزيين يافته و بر سر در ورودي آن به رواق دارالسياده پنجره‏ي نقره‏اي از آثار عهد قاجاريه نصب شده است. دو ايوان شرقي و غربي مسجد با معرق‏کاري ممتاز و کتيبه‏هايي به خط ثلث، مسجد را به صحن امام و بست شيخ بهايي مرتبط مي‏کند. [ صفحه 71]