يکي از سازمانها و ادارات آستان قدس بخش روشنائي است، اين اداره مسئوليت روشن نگهداشتن حرم مطهر و رواقها و بيوتات متبرکه را دارد و با نصب دهها لوستر بزرگ و کوچک و نصب هزاران چراغ و لامپ اماکن متبرکه را روشن کرده است، زائران مرقد مطهر امام هشتم عليهالسلام در پرتو انوار فروزان اين چراغها و لوسترهاي رنگارنگ به قرائت قرآن و خواندن زيارت و ادعيه مشغول ميشوند.
افروختن شمع و چراغ و روشن نگهداشتن مقاع و اماکن متبرکه همواره مورد نظر مؤمنان بوده است، هر کس به اندازهي وسع خود سعي ميکرد در حرمهاي مطهر و روضات مقدسه اهلبيت عليهمالسلام شمعي روشن کند و چراغي بيافروزد تا محيط روشن گردد و مؤمنين و زائران در روشنائي بيشتري باشند و به خواندن ادعيه و زيارات مشغول گردند و ثواب و پاداشي از اين رهگذر ببرند.
در سابق که هنوز چراغ برقي و جود نداشت و لوسترهاي بزرگ چندين شاخهاي حاوي دهها لامپ فضاهاي بزرگ را روشن گردانند، بقاع متبرکه را با شمع روشن ميکردند و هر کس وارد حرم ميشد با خود تعدادي شمع ميبرد تا در گوشهاي روشن کند
[ صفحه 324]
و نور زيادي ايجاد نمايد، روشن کردن شمع خود کار مقدسي بود و براي برآوردن حاجات نذر ميکردند که اگر خواستههايشان برآورده گردد تعدادي شمع روشن کنند. بسياري از زائران حضرت رضا عليهالسلام هنگام تشرف تعدادي شمع با خود داشتند و شمعفروشي در جوار روضهي رضويه يک شغل بود که گروهي از آن طريق امرار معاش ميکردند، در رواقها و بيوتات چهل چراغهائي نصب شده بود که شمعها را در آن روشن ميکردند اين چهل چراغها و شمعدانها را افراد خير و مؤمن وقف کرده بودند تا در آنها شمع روشن کنند و زائران از آنها استفاده کنند.
اکنون در موزهي آستان قدس تعدادي از شمعدانهاي فلزي قديمي وجود دارد که بزرگان و شخصيتها به آستان قدس وقف کردهاند، شمعدانهاي نقره و طلا که از طرف ملوک و امراء هديه شده اکنون موجود است و چون امروز مورد استفاده نيست در موزهي آستان قدس گذاشته شده است، ديدن اين شمعدانهاي گرانبها آدمي را به اعماق تاريخ و قرون ميبرد.
در وقف نامههاي آستان قدس رضوي موارد متعددي هست که شخصي ملکي را وقف کرده و مصرف آن را تهيهي روغن چراغ و انواع شمعها قرار داده است و حتي کساني موظف بودهاند تا سر شمعها را بزنند تا روشنائي بيشتري در فضا بتابد، و يکي از وظائف خادمان حرم مراقبت در امر روشنائي بوده است و خادمان از محل موقوفهي روشنائي حقوق و مزايا دريافت ميکردهاند.
|