يکي از مراسم در آستان قدس غبارروئي از داخل ضريح و قبر مطهر حضرت رضا عليهالسلام ميباشد که با تشريفات و آداب خاصي برگذار ميگردد، و سالي چند بار اين عمل انجام ميپذيرد، در اثر رفت و آمد زائران و ازدحام فوقالعاده جمعيت گرد و غباري در داخل ضريح جمع ميشود که هر چندي بايد اين غبارها از داخل ضريح پاک شوند، و اشياء موجود در آن جا گردگيري گردند.
از طرف ديگر زائران قبر مطهر نذورات و هداياي خود را در آن مياندازند به طوري که ضريح انباشته ميگردد و لازم مينمايد که محتويات آن را خالي نمياند، از اين جهت نيز در فواصل معيني درب ضريح باز ميگردد و هدايا و نذورات مردم از آن بيرون
[ صفحه 345]
آورده ميشود، و اشياء درون ضريح از هم تفکيک شده و تحويل مقامات آستان قدس ميگردد.
هنگام تنظيف و غبارروئي ضريح و قبر مطهر ساعت و روز معيني در نظر گرفته ميشود، از گروهي دعوت به عمل ميآيد که هنگام غبارروئي در حرم حضور داشته باشند، دعوتشدگان اغلب از رجال و شخصيتهاي رسمي و صاحب مقامات و تعدادي هم از اهل علم و روحانيون و محترمين ميباشند که از طرف مسئولين روضهي مبارکه کتبا براي شرکت در مراسم دعوت ميشوند.
متولي بقعهي متبرکه هم با گروهي از رؤسا و مسئولان آستان قدس در مراسم حضور دارند، در ساعات معيني هم در حرم مطهر حاضر ميشوند، حرم امام و رواقهاي متصل به آن خلوت ميگردند و زائران را تا پايان مراسم به آن جا راه نميدهند
و تنها کساني ميتوانند حضور پيدا کنند که داراي کارت ميباشند و اين کارتها را هنگام ورود به دربانان ارائه ميدهند و وارد ميشوند.
پس از اين که مدعوين در حرم اجتماع کردند نخست کليددار ضريح مبارک جلو ميآيد و با اجازه گرفتن از متولي درب ضريح را ميگشايد، در اين هنگام افرادي که اجازهي ورود به ضريح مطهر را قبلا دريافت کردهاند، با پوشيدن لباس سفيد نزديک ضريح مطهر ميآيند و وارد ضريح ميگردند و به کار نظافت و گردگيري مشغول ميشوند.
متصديان آستان قدس که نزديک ضريح در صف قرار گرفتهاند قبلا کيسههائي را در نظر گرفته و در محل حاضر ميکنند، آنها جلو ضريح ميروند و هدايا و نذورات زائران را که داخل ضريح ريخته شده در آن کيسهها ميريزند و اولياء آستانه هم ناظر اين جريان ميباشند و مدعوين هم صحنه را تماشا ميکنند و مراسم را از نزديک مشاهده مينمايند.
نذورات در کيسههاي متعددي جمع ميشوند و در حضور مردم لاک و مهر ميگردند و به مقامات مربوطه تحويل ميشوند، و بعد در حضور مسئولان آستان قدس از يکديگر تفکيک ميگردند، در ميان آنها اسکناس، طلا، نقره، مسکوکات، گردنبند، انگشتري و پولهاي خارجي که از طرف زائران کشورهاي مختلف ريخته ميشود وجود
[ صفحه 346]
دارند.
معمولا کساني که وارد ضريح ميگردند از طبقهي روحانيون ميباشند و اين در آستان قدس از قديم يک سنت بوده است که همواره رجال مذهبي غبارروئي داخل ضريح را به عهده داشتهاند و حتي در سابق کليددار ضريح هم يک نفر روحاني وابسته به آستان قدس بوده است و در اسناد و مدارک آستان قدس به اين موضوع تصريح شده است.
براي روحانيوني که وارد ضريح ميشوند شرط سني و يا ميزان علم و تقوي در بين نيست معمولا افرادي وارد ضريح ميگردند که با متولي آستان قدس همراه و همفکر باشند، و موافقت متولي شرط است، در آن جا تعدادي لباس سفيد آماده است و اشخاصي که بايد داخل ضريح گردند قبلا توسط متولي انتخاب ميشوند و لباسها را ميپوشند و داخل ضريح ميگردند.
|