نوروز علي بسطامي در فردوس التواريخ گويد: مکتب‏خانه سادات علوي در صحن مقدس رضوي واقع است و در آن مکان مبارک هميشه اوقات جمع کثيري از اطفال سادات يتيم پريشان حال را به تعليم معلم رؤف و مهربان آداب و معالم و سنن و احکام و قرآن مي‏آموزند و جيع اخراجات ايشان از ماکل و مشرب و ملبس از مصارف مقرره آن صرف مي‏شد. مرحوم موتمن نوشته‏اند، آستان قدس براي تعليم و باسواد کردن ايتام سادات موقوفاتي دارد و مدتي داراي مکتب‏خانه بوده است، قديم‏ترين موقوفه خاص اين مصرف [ صفحه 371] که وقف نامه آن موجود است مزرعه محراب‏خان و سهامي از قنات درويش بک مي‏باشد که در سال 1120 محمودخان ناظر يکي از سلاطين صفويه وقف کرده است. او مقرر داشته سهام عمده‏اي از درآمد آن‏ها صرف تعليم و ماکول و ملبوس چهل نفر از سادات يتيم و مواجب معلم آن‏ها باشد، و نيز در سال 1278 حاج مرزاي صراف و در سال 1285 حاج ميرزا حسين محرر و در سال 1312 حاج علي اکبرخان در وقف نامه‏ي املاک وقفي خود شرط نموده‏اند سهمي از درآمد آن‏ها براي مصرف اطفال فقير مکتب‏خانه آستانه داده شود. در سال 1262 زمان توليت مرحوم حاج ميرزا موسي‏خان از درآمد موقوفات در يکي از حجرات صحن مکتب خانه‏اي دائر و روزي يک صد دينار نقد و ده سير نان و در هر شب جمعه پنج سير گوشت و سالي دو دست لباس به چهل نفر شاگردان مکتب‏خانه داده مي‏شده است. در سال 1327 در زمان توليت ميرزا شفيع‏خان صدرالممالک، اين مکتب‏خانه داراي تشکيلات جديدي شده و به صورت يک مدرسه چهار کلاسه درآمده و به عمارت کوچه چهارباغ وقفي آستانه انتقال يافته است و در سال 1330 قمري مجددا به حال اول برگشته و به همان حجره صحن عودت کرده است. مرحوم عبدالحميد مولوي در نوشته‏هاي خود آورده‏اند: اولين کسي که در موقوفات آستان قدس اقدام بسيار نيکوئي کرده مرحوم محمود بيکا مي‏باشد که بسيار خوش‏نيت و رؤف و مردم‏دار بوده است او شش دانگ روستاي محراب‏خان را در سال يک هزار و يک صد و بيست قمري وقف تعليم و تعلم ايتام سادات مشهد کرده است. همه سال دو دست لباس و دو زير جامه و دو کلاه و يک شال کمر داده شود، و همه روزه به هر يک ده سير نان و طعام مطبوخ تسليم گردد و تمام اوقات روز ايتام سادات در مکتب‏خانه واقع در حجرات صحن عتيق حاضر شده زير نظر يک نفر معلم متدين صالح درس بخوانند و مبلغي براي کاز ري البسه ايتام و حمام آن‏ها بدهند. او شرط کرده اگر يتيم سيد يافت نشود، از اطفال شريف که مادرشان سيده و [ صفحه 372] ذريه رسول باشند و اگر از ايتام شرفاء به دست نيامد، از اطفال ديگر در مکتب‏خانه پذيرفته شوند، و يکي از موقوفات مکتب‏خانه تمام درآمد اسماعيل آباد ميان ولايت وقفي حاج ميرزا بابا معتمد التوليه مستوفي آستان قدس وقف بر مکتب‏خانه ايتام سادات است. در اسناد و مدارک آستان قدس از اين نوع موقوفات که درآمد آن‏ها بايد صرف اطفال مکتب‏خانه آستان قدس گردد موارد زيادي هست و ما در اين جا به ذکر چند نمونه آن اشاره کرديم و اين خود مي‏رساند که آستان قدس در گذشته اين گونه تشکيلاتي داشته است.