متوليان و کارگذاران آستان قدس بعد از اين که مدارس جديد در مشهد تاسيس ميگردند، تصميم ميگيرند مدارسي به سبک فرنگيان در آستان قدس به وجود آورند، و اين به خاطر نفوذ روشنفکران در تشکيلات آستان قدس بوده است، آستانه مقدسه مکتبخانههاي سنتي خود را منحل ميکند و به جاي آن دبستان و دبيرستان بنا مينمايد.
در زمان توليت محمد وليخان اسدي از محل درآمد موقوفات مطلقه آستان قدس بنائي ساخته ميشود و يک دبستان شش کلاسه تاسيس ميگردد و در سال 1307 شمسي دو کلاس اول و دوم دبيرستان نيز دائر ميشود، و در همين سال مدرسه ابتدائي دخترانه نيز از موقوفات آستان قدس دائر ميگردد.
بعد از چندي مدرسه متوسطه دبيرستان شاه رضا تاسيس ميگردد و همه مدارس جديد آستان قدس به نام مدارس شاه رضا موسوم ميشوند، در اين هنگام به هشتاد نفر از محصلان فقير علاوه بر درس معمولي مدارس، خوراک، لباس، کتاب و لوازم تحرير هم داده ميشود و تسهيلاتي از طرف آستان قدس در اين مورد فراهم ميگردد.
اين مدارس سال به سال توسعه پيدا ميکنند و از حيث بودجه و تشکيلات وسعت ميآبند، در چند نقطه مشهد مدارس ديگري هم ساخته ميشود، محصلان زيادي به اين مدارس روي ميآورند تعدادي معلم از کشورهاي اروپائي استخدام ميشوند و از تهران
[ صفحه 373]
هم تعدادي آموزگار و دبير به مشهد مقدس ميآيند و در آن مدارس تدريس ميکنند. اما در سال 1312 شمسي کليه مدارس ابتدائي دخترانه و پسرانه و در سال 1314 دبيرستانهاي پسرانه و دخترانه آستان قدس با موافقت وزارت فرهنگ آن روز به فرهنگ خراسان تحويل شد و از آن تاريخ آستان قدس در امور مدارس دخالتي نداشت و دبيرستان شاه رضا هم که در اراضي موقوفه باغ عنبر ساخته شده بود به فرهنگ واگذار گرديد. [1] .
|