همان گونه که قبلا تذکر دادم اين مدرسه مبارکه مجموعه‏اي است از مدرسه‏ي ميرزاجعفر و مدرسه خيرات‏خان که از مدارس قديم مشهد مي‏باشند و تعدادي اطاق که بعد از انقلاب در اراضي فلکه بزرگ ساخته شد، اولياء مدرسه به خاطر وقف نامه‏هاي مدرسه [ صفحه 400] ميرزاجعفر و خيرات‏خان براي اين حوزه بزرگ برنامه‏هائي در نظر گرفته‏اند. برنامه‏هاي اين مدرسه تلفيقي از دروس حوزه و دانشگاه است و روش تدريس هم به دو گونه انجام مي‏گردد، در دروس حوزه‏ي سنتي شاگردان و طلاب روي زمين مي‏نشينند و درس استاد را فرا مي‏گيرند. ولي در بخش درس‏هاي جديد محصلان روي نيمکت‏ها قرار مي‏گيرند و معلم هم پشت يک ميز قرار مي‏گيرد و براي شاگردان درس مي‏دهد. طلاب در مدرس مدرسه ميرزاجعفر حضور پيدا مي‏کنند و مدرسان علوم حوزه هم در آن جا درس مي‏دهند، ولي شاگردان درس‏هاي جديد در اطاق‏هائي که جديدا ساخته شده درس‏هاي خود را فرا مي‏گيرند مدرسه مبارکه رضويه از سال 1363 همزمان با ميلاد فرخنده امام هشتم عليه‏السلام رسما برنامه‏هاي خود را آغاز نمود. و ما اکنون در مورد اين مؤسسه نکاتي را متذکر مي‏شويم. 1 - هدف از تاسيس اين حوزه بزرگ علمي و مذهبي تربيت علماء و محقق در فرهنگ و معارف اسلامي مي‏باشد که به زيور تقوي و فضيلت آراسته باشند و روشهاي سنتي و جديد را فرا گيرند و براي رسيدن به اين منظور نظام آموزشي آن تلفيقي از حوزه‏هاي علميه‏ي قديمي و دانشگاه و فرهنگ جديد مي‏باشد. 2 - اين حوزه بزرگ يک هيئت امناء دارد که برنامه‏هاي مدرسه را زير نظر مي‏گيرد و به اموران رسيدگي مي‏کند، هيئت امنا يازده نفر مي‏باشند. يکي از آنها توليت آستان قدس رضوي است رئيس حوزه علميه امام رضا، پنج نفر از مدرسين معروف و با سابقه و چهار نفر از صاحبان نظر و اساتيد دانشگاه. 3 - در اين حوزه مبارکه علوم متداول در مدارس قديمي تدريس مي‏گردد، و نيز روانشناسي جامعه‏شناسي، شناخت اديان، هيئت، نجوم، کلام، تاريخ اسلام همچنين زبان‏هاي خارجي به شاگردان و محصلان تعليم داده مي‏شود، و اين مدرسه قصد دارد در آينده مبلغ به خارج بفرستد از اين رو يک زبان زنده دنيا را بايد شاگردان فرا گيرند. 4 - حوزه علميه امام رضا عليه‏السلام کوشش مي‏کند از استادان زبده در اين [ صفحه 401] مؤسسه استفاده کند و مربيان کارآزموده و دلسوز براي تربيت شاگردان برگزيند و يک کادر علمي و آموزشي که بتواند پاسخگوي همه مسائل باشد، انتخاب نمايد و در رسيدن به اين هدف از هيچ گونه کوششي دريغ ندارد. 5 - طلاب و محصلين در اين مدرسه از هر گونه وسائل رفاهي، از خوراک، مسکن و بهداشت برخوردار مي‏باشند، براي آن‏ها وسائل لباسشوئي، حمام سالن غذاخوري، کمک تحصيلي تهيه شده است، در صورتي که بيمار گردند، دارو پزشک در اختيار آنان گذاشته مي‏شود و کتب درسي را نيز با نصف قيمت دريافت مي‏کنند. 6 - چون تعدادي از محصلين اين مدرسه فارغ التحصيلان دبيرستان‏ها هستند و قطعا با افکاري که بر آن‏ها حاکم است مشکلاتي براي گردانندگان اين مدرسه پيش مي‏آيد و يک ناهماهنگي در مدرسه گاهي پديد مي‏آيد براي رفع اين مشکلات مباحث اخلاقي و ارشادي از طرف مسئولان به مورد اجرا گذارده مي‏شود تا ابهامات برطرف گردد و هماهنگي به وجود آيد. 7 - حوزه علميه امام رضا عليه‏السلام به فارغ التحصيلان خود مدرک رسمي نمي‏دهد، هيئت امناء مدرسه با در نظر گرفتن حسن‏ها و ضعف‏ها پس از مشورتهاي لازم با صاحب‏نظران تصميم گرفته است يک برگه‏اي که مبين کيفيت و کميت تحصيلي باشد به محصلين اعطاء کند و اين برگه هيچ گونه امتياز رسمي در تشکيلات دولتي ندارد. مؤلف گويد: کارگذاران آستان قدس از روز اول تحت تاثير محيط قرار گرفتند و اين موسسه‏ي علمي را «دانشگاه علوم اسلامي رضوي» ناميدند مفهوم دانشگاه در جامعه ما يعني جائي که به محصلان مدرک مي‏دهند و فارغ التحصيل آن با ارائه مدرک خود به سازمان امور استخدامي کشور و يا هر موسسه‏ي دولتي براي خود تقاضاي کار مي‏کند. مدرک علمي امروز به منزله جواز کسب مي‏باشد که اصحاب حرف و صنايع و کسبه و بازرگانان از دولت و شهرداري مي‏گيرند، تا به کار و کسب مشغول گردند، محصلان هم در همه مقاطع تحصيلي دنبال مدرک هستند تا به وسيله آن زندگي کنند علم [ صفحه 402] در جامعه‏ي ما هدف نيست بلکه وسيله‏اي است براي رسيدن به زندگي و امرار معاش و رفاه و آسايش و کسب مقام و عنوان. بعد از اين که ممجوعه‏ي علمي و ديني آستان قدس ساخته شد و بر پيشاني آن عنوان «دانشگاه علوم اسلامي رضوي» با خط درشت نستعليق روي کاشي‏ها نقش بست، و با تبليغات وسيعي که در جرائد و راديو تلويزيون انجام گرفت و خطباء در منابر و مجالس درباره آن سخن گفتند که آوازه آن به خارج از کشور هم رسيد. نگارنده اين کتاب در آن زمان در هندوستان بود و در روزنامه‏هاي ايران که به هندوستان آمده بود از جريان افتتاح اين مؤسسه بزرگ اطلاع پيدا کرد و مسلمانان و علاقمندان به جمهوري اسلامي ايران از اين موضوع خوشحال بودند که آستان قدس رضوي گام بزرگي برداشته است و با امکاناتي که دارد مي‏تواند قدم‏هاي مثبتي بردارد. پس از افتتاح مؤسسه گروهي که همواره در فکر به دست آوردن مدرک هستند به اين مرکز مقدس روي آوردند، ولي به طوري که معلوم شد هنگامي که مدرک گرايان دريافتند که آستان قدس به آنان مدرک نمي‏دهد برآشفتند، اما اگر از اول نام آن را حوزه علميه امام رضا و يا مدرسه مبارکه رضويه گذاشته بودند مدرک گرايان هرگز به آن جا نمي‏آمدند. نويسنده اين کتاب براي اين مؤسسه‏ي عظيم ديني و علمي که در جهان اسلام بي‏نظير و در بسياري از کشورهاي غير اسلامي هم مانند آن نيست عنوان مقدس «حوزه علميه امام رضا عليه‏السلام» را مناسب مي‏داند و براي همين جهت در عنوان اين مقال همان را برگزيد.