از ساليان بسيار دور علماء و دانشمندان و رجال علم و ادب و علاقمندان به علوم و معارف اسلامي آثار علمي خود را به آن کتابخانه مبارکه اهدا مي‏کردند و در نظر داشتند از خود يادگاري در آن جا داشته باشند. سنت بسيار خوب و پسنديده‏ي بوده و هست، انصاف بايد داد و حقيقت هم همين است که ما وقتي به تاريخ کشورمان و گذشته اين مرز و بوم نگاه مي‏کنيم، تنها کتابخانه‏اي که از گذشته مانده و ميراث پدران و نياکان ما را حفظ کرده همين کتابخانه آستان قدس مي‏باشد که در پرتو حضرت رضا عليه‏السلام به جاي مانده است. از دوره صفويه به بعد در شهرستان‏هاي ايران صدها مؤسسه علمي ساخته شده و در کنار هر بناء علمي يک کتابخانه هم دائر بوده. در شهرهاي اصفهان، قم، تهران، مشهد مقدس، نجف و کربلا و ساير شهرها و قصبات کتابخانه‏هاي زيادي تاسيس گرديد، و هزاران کتاب از اطراف و اکناف جمع‏آوري شد و در اختيار اهل علم و ادب قرار گرفت. ولي بعد از مدتي که مؤسس آن‏ها درگذشت، کتاب‏ها همه پراکنده شد، يکي از مهمترين کتابخانه‏هاي ايران در عهد صفوي کتابخانه مرحوم علامه مجلسي مؤلف بحارالانوار بود، که در آن ايام يکي از مشهورترين کتابخانه‏ها در منطقه به شمار مي‏رفت، علامه مجلسي هم اهل علم و تحقيق بود و هم نفوذ داشت او از موقعيت خود حداکثر استفاده را کرد و آن کتابخانه بزرگ را پديد آورد. کساني که با زندگي مرحوم مجلسي آشنائي دارند مي‏دانند آن بزرگوار در جمع‏آوري آن کتابخانه بسيار کوشش کردند، افرادي را به کشورهاي خارج فرستادند [ صفحه 411] تا مصادر و ماخذ معتبر را براي ايشان فراهم کنند، ولي بعد از درگذشت آن بزرگوار همه کتابخانه از بين رفت و بار ديگر به کشورهاي خارج رفت و در آن جاها به فروش رسيد. کتابخانه مرحوم شيخ حر عاملي، حاج ميرزاحسين نوري، کاشف الغطاء، شيخ محمد سماوي، شيخ فضل الله نوري و شيخ عباس قمي و ده‏ها نفر امثال اين بزرگان که داراي کتايخانه بودند و نوادر فراواني را در آن مجموعه‏ها گرد آورده بودند، پس از اين که ديده از جهان بستند، همه کتاب‏ها توسط دلالان از وارثان نااهل خريداري شد و به خارج منتقل گرديد. از اين رو گروهي از اهل علم و ادب و رجال علاقمند به کتاب مجموعه‏هاي خود را به آستان مقدس رضوي هديه کردند تا در آن جا محفوظ بماند، من به همه کساني که کتابخانه و مخطوطات در اختيار دارند، توصيه مي‏کنم: براي اين که کتاب‏ها و مجموعه‏هاي شخصي آن‏ها در کشور بماند کتاب‏هاي خود را به کتابخانه روضه رضويه وقف کنند و يادگاري از خود به جاي گذارند.