کتابخانه رضويه به خاطر داشتن کتب خطي و اسناد و مدارک علمي، فرهنگي، ادبي، تاريخي و هنري همواره مورد توجه اهل علم و ادب و هنر بوده است و محققان و مؤلفان هميشه با آن کتابخانه در ارتباط بودهاند از بدو پيدايش وسائل تهيه عکس از کتب خطي و اسناد و مدارک آستان قدس رضوي نيز براي انجام درخواست عکس از کتب خطي وسائل تهيه عکس را فراهم کرده بود.
تا سالهاي 1350 عکسبرداري از مخطوطات به وسيله دوربينهاي معمولي انجام ميگرفت. يکي از عکاسان مشهد قرار دادي با آستانه مقدسه داشت و هرگاه درخواستي ميشد او به کتابخانه ميرفت و نسخه مورد نظر را عکس ميگرفت و براي درخواست کننده فرستاده ميشد، اين برنامه سالها ادامه داشت و مقامات کتابخانه هم در فکر تهيهي وسيلهاي مناسب نبودند.
در سالهاي 1350 که مرحوم دکتر احمد علي رجائي استاد دانشکده ادبيات مشهد که از رجال فاضل و دانشمند مشهور بودند به عنوان مدير کل امور فرهنگي آستان قدس انتخاب شدند، نامبرده اقدام کردند و به مقامات آستان قدس تاکيد نمودند که آستانه مقدسه يک ماشين ميکروفيلم خريداري کند، تا پاسخ درخواست کنندگان ميکروفيلم که هر روز در از ياد بودند داده شود.
[ صفحه 435]
در اين سالها وسايل ميکروفيلم از خارج تهيه و به کتابخانه وارد شد و نصب گرديد و مورد استفاده قرار گرفت و به صورت يک بخش مستقل زير نظر سرپرست کتابخانه انجام وظيفه ميکند، و در اين مدت منشاء خدمات زيادي هم شده است، بعد از انقلاب هم دستگاههائي خريداري شده و بخش فيلموتيک توسعه پيدا کرده است.
آستان قدس تصميم گرفته از کليه نفائس و مخطوطات با ارزش و اسناد و مدارک مهم علمي، فرهنگي و تاريخي موجود در کتابخانه رضويه ميکروفيلم تهيه کند و پارهاي از آنها را به صورت افست چاپ نمايد اکنون بخش ميکروفيلم کتابخانه رضويه از بخشهاي فعال ميباشد، علاوه بر انجام کارهاي فرهنگي آستان قدس به پاسخگوئي مراجعان هم ميباشد.
از سال 1351 دستگاه فيلموتيک آستان مقدس شروع به کار کرد و با همان وسايل به خدمات خود مشغول گرديد و بعدها نسبت به تکميل آن اقدام نمود و الان آن وسائل از پيشرفتهترين نوع خود ميباشند. در حال حاضر سه دستگاه دوربين تهيه ميکروفيلم در کتابخانه رضويه که از بزرگترين، قويترين و سريعترين دستگاه موجود ميباشند.
در کنار اين دستگاهها دو دستگاه ظهور ميکروفيلم و يک دستگاه خواندن و چاپ کردن وجود دارند در حين خواندن ميکروفيلم بعضي از صفحات را که مورد نظر است ميتوان با فشار يک دکمه عکس از صفحه مورد نظر تهيه کرد، و همچنين دستگاهي در آن جا هست که از فيلم فيلم تهيه ميکند، علاوه بر اينها دستگاه زيراکس هم در آن جا هست ولي آستانه مقدسه از کتابها فتوکپي نميدهد.
در کتابخانه رضويه دستگاهي هست که در کارهاي ظريف و عکسهاي حساس و رنگي و قرآنها و جلدهاي نفيس و مرقعات مورد استفاده قرار ميگيرد و اين دستگاه از اشياء خيلي ريز عکس ميگيرد و در کتابخانه مبارکه رضويه دستگاه لابراتوار ظهور چاپ از روي ميکروفيلم هست که از روي ميکروفيلم کتاب عکس چاپ ميکند و در اختيار مراجعان ميگذارد.
[ صفحه 436]
کتابخانه آستان قدس تاکنون در حدود چهارده هزار حلقه ميکروفيلم از کتب خطي کتابخانه مرکزي و کتابخانههاي وابسته تهيه کرده و آنها را در مراکز اسناد به صورتهاي منظم حفظ نموده و تاکنون در حدود پنج هزار ميکروفيلم به صورت فيلم از فيلم به کتابخانه ملک در تهران فرستاده از نفائس ميکروفيلم تهيه ميشود و در صندوقهاي نسوز نگهداري ميگردد.
آستانه مقدسه رضويه يک دستگاه تهيه ميکروفيلم دارد که به صورت سيار ميتواند از کتابهاي شخصي هم در خارج کتابخانه رضويه فيلم تهيه کند. فيلموتيک کتابخانه امام رضا عليهالسلام با کتابخانههاي داخل و خارج ارتباط دارد کتاب عکسي مبادله ميکند، ميکروفيلم ميدهد و از آنها ميکروفيلم ميگيرد و بين اشخاص و کتابخانههاي شخصي هم مبادله انجام ميگيرد.
نگارنده اين کتاب حاج شيخ عزيزالله عطاردي نيز اين توفيق را پيدا کرده که با اين کتابخانه مبارکه علي صاحبها الف سلام و تحيه همکاري کند و فيلم مبادله نمايد و يا اين که فيلم به آن جا تقديم کند، و تاکنون بيش از ده هزار صفحه از فيلمهائي که از کتابخانههاي تهيه کرده بود به آن آستان تقديم داشته است و اميدوار است خداوند توفيق دهد باز هم هر چه در توان دارد به آن آستان مقدس خدمت نمايد.
از سي سال پيش که به کارهاي فرهنگي و تحقيقاتي اشتغال داشته هرگاه کتابي را چاپ کرده يک نسخه از آن را به کتابخانه تقديم کرده است و تاکنون در حدود چهل مجلد کتاب از آثار خود را به آن کتابخانه اهداء نموده، و اشخاص زيادي را در داخل و خارج تشويق کرده تا کتابهاي خطي خود را به آن جا تقديم نمايند و معتقد است بهترين جا براي ماندن کتاب و آثار کتابخانه مبارکه رضويه ميباشد.
|