حميد بن قحطبه طائي از کارگذاران بني‏عباس بود، پدرش قحطبة بن شبيب از دعاة بني‏عباس در خراسان به شمار مي‏رفت و بسيار فعال بود، حميد مدت‏ها در طوس حاکم بود و در باغي که به نام او مشهور شده سکونت داشت، اين باغ در بيرون دهکده‏ي سناباد در حومه قصبه نوقان بود و قنات سناباد هم آن را مشروب مي‏کرده است. اين باغ اگر چه به نام حميد بن قحطبه مشهور شده ولي متعلق به شخص او نبوده است اين باغ و ساختمان آن يک ارک حکومتي و به دولت تعلق داشته است فرمانداران و حاکمان طوس در آن جا منزل مي‏کرده‏اند و چون آخرين فردي که در اين جا مقيم بوده و در آن جا حکومت مي‏کرده حميد بن قحطبه بوده از اين جهت باغ و قصر به او نسبت داده شده است. باغ حميد بن قحطبه در حدود يک ميل در يک ميل بوده است و وسعت باغ در آن زمان از فلکه امروز حضرت رضا عليه‏السلام هم بزرگتر بوده، باغي بسيار مجلل و باشکوه که مي‏توانست از خلفاء بني‏عباس پذيرائي کند و وسائل عيش و نوش آنها و کارگذاران عياش آنان را فراهم نمايد از قرائن معلوم مي‏گردد که اين باغ يک قنات اختصاصي هم داشته است. در وسط اين باغ يک ساختمان بسيار بزرگ بوده که اطاقهاي زيادي با سالن‏هاي مخصوص داشته که در آن جا اجتماعات خصوصي و عمومي تشکيل مي‏شده است، حاکم طوس با عده وعده‏اش در آن جا زندگي مي‏کرده و چون طوس بر سر راه خوارزم و ماوراءالنهر و ترکستان بود اين منطقه از اهميت ويژه‏اي برخوردار بوده و خلفاء همواره يکي از افراد نخبه را در آن جا حاکم مي‏کردند. از وضع آن ساختمان و چگونگي آن در مصادر، چيزي نيامده و از اخبار و روايات اين چنين پيدا است که ساختمان باغ فرمانداري طوس قديمي بوده و به قبل از اسلام ارتباط داشته است. در کتب جغرافيائي قديم از ساختمان‏ها و بناهاي عظيمي در [ صفحه 61] طوس ياد شده است که آن‏ها را مربوط به سلسله‏هاي قبل از اسلام دانسته‏اند. در حديث معروف لوح که در اصول کافي و عيون الاخبار صدوق روايت شده از شهري باستاني در ناحيه طوس خبر مي‏دهد که آن شهر را بنده‏اي صالح ساخته و امام علي بن موسي الرضا عليه‏السلام در آن جا به دست عفريتي به شهادت خواهد رسيد، و اين حديث در ميان محدثان بسيار معروف است و در کتب معتبر نقل شده است. اين ساختمان بزرگ زيرزميني و سردابهائي هم داشته است که در تابستانها از آنها استفاده مي‏شده، و ظاهرا حوضخانه‏اي بزرگ هم در زير ساختمان بوده و قناتي هم در آن جريان داشته است. آقاي مهندس ديشيدي از مهندسان عالي مقام آستان قدس رضوي به نگارنده اظهار داشتند: ما مسير اين قنات را در پشت محراب مسجد گوهرشاد مشاهده کرديم. ايشان اظهار مي‏داشتند هنگامي که پايه‏هاي صحن مبارکه قدس را بر مي‏داشتيم در پشت محراب ايوان مقصوره مسجد گوهرشاد مسير اين قنات را پيدا کرديم و همچنين وقتي که مي‏خواستيم رواق دارالذکر را که در مجاور حرم مطهر است و سابقا به مدرسه علي نقي ميرزا معروف بود بسازيم در هنگام پي کني راه قنات را مشاهده نموديم. در حديث ابوصلت هروي که شيخ صدوق آن را در عيون الاخبار نقل مي‏کند آمده که امام رضا عليه‏السلام به ابوصلت فرمودند: هنگام حفر قبر براي من آبي از مين خواهد جوشيد و ماهي در آن پيدا خواهد شد از اين حديث هم به خوبي معلوم مي‏شود، که در آنجا قناتي و آبي بوده است. ما انشاء الله در تاريخ و جغرافياي مشهد مقدس در اين موضوع باز هم صحبت خواهيم کرد.