در داخل حرم حضرت رضا عليهالسلام سردابي هست که قبر مبارک امام عليهالسلام در آن جا قرار دارد اين سرداب زير ضريح است و در ورودي هم از داخل ضريح ميباشد، در سال 1311 هنگام توليت مرحوم محمد ولي خان اسدي در نظر گرفتند.
[ صفحه 62]
صندوق چوبي روي قبر مطهر را بردارند و يک صندوقي از سنگ مرمر شانديز روي آن بگذراند.
مرحوم حسين خان حجارباشي زنجاني صندوق سنگي را از معدن سنگ مرمر شانديز که خود آن را کشف کرده بودند به خرج خود تراشيدند و آماده کردند و به نظر اولياء آستان قدس رسانيدند، مقامات آستان قدس هم موافقت ميکنند صندوق سنگي را روي قبر مطهر بگذارند و کار را آغاز مينمايند.
هنگامي که صندوق را برميدارند متوجه ميشوند خرابيهائي در ديوار سرداب پديد آمده، و در طول زمان در اثر رطوبت به سرداب آسيب رسيده است. از اين رو تعدادي از علماي بزرگ آن روز مشهد مقدس را با گروهي از موجهين و کارگذاران عالي مقام دولتي را دعوت ميکنند تا در حضور آنها موضوع خرابي ديوار سرداب بررسي گردد.
آقايان علماء اعلام و آيات عظام حاج آقا حسين قمي، سيد صدر الدين صدر، حاج ميرزا احمد خراساني، و شيخ محمد علي که از علماء و خدام ضريح مطهر بودند به همراه حاج ميرزا محمد علي قائم مقام رضوي که از رجال سرشناس آن روز در مشهد بودهاند حضور داشتهاند و در مورد سرداب به مشورت ميپردازند. [1] .
به طوري که از مطلعين شنيدم آقايان علماء مزبور رضوان الله عليهم وارد سرداب ميشوند، در حالي که لباسي سفيد بر تن داشتند، آن جا را مورد بررسي قرار ميدهند و جريان را به اطلاع معماران ميرسانند، در اين هنگام مرمتهاي لازم انجام ميگيرد و صورت جلسه تهيه ميشود و صندوق سنگي به جاي صندوق چوبي گذارده ميشود.
در سال 1338 که ضريحي جديد براي قبر مبارک امام رضا عليهالسلام درست کردند و هنگامي که ميخواستند آن را نصب کنند بار ديگر سرداب مطهر مورد بازديد قرار گرفته است. ما در اين جا با آقاي حاج آقا ملکي که از معماران آستان قدس ميباشد گفت و گوئي انجام دادهايم که ذيلا به نظر خوانندگان ميرسانيم:
[ صفحه 63]
آقاي ملکي فرمودند: در زمان توليت مهران ضريح امام رضا عليهالسلام را برداشتند و به جاي آن ضريح جديدي که توسط آقاي حافظيان تهيه شده بود نصب کردند، ايشان گفتند: من در آن ايام زير دست بناء و معمار کار ميکردم و در تعويض ضريح حاضر بودم.
آقاي ملکي اظهار داشتند زير ضريح مطهر يک سرداب هست که عرض و طول آن در حدود دو متر و سي سانتيمتر ميباشد، روي قبر مبارک سنگي از نوع مونسار (مرمر سفيد و آهکي) به ابعاد شصت - چهل قرار دارد.
چون در نظر بود ضريح جديد را مقدار نيم متر پائينتر بياوريم و پايههاي اصلي ضريح از روي سکو رد ميشد لذا بالاي سر مبارک حضرت يک ديوار کنار ديوار قديمي گذاشتيم، و عوض آب از گلاب استفاده کرديم، و خشتها را هم با گلاب شستشو داديم، و بدين طريق کار انجام گرفت و ضريح نصب شد.
ايشان فرمودند: روي قبر امام عليهالسلام روي سنگي از مرمر نوشتهاند بسم الله الرحمن الرحيم. دفن في هذا البلد الامين، آقاي ملکي جز اين چيزي به خاطر نداشتند و گفتند در اين مورد عکسي هم تهيه شده ولي ما هر چه کوشش نموديم آن عکس را به دست نياورديم از همهي اين روي دادها صورت جلسه تهيه شده و در بايگاني آستان قدس محفوظ است.
ايشان در پايان فرمودند: راه ورودي به سرداب مطهر از طرف پائين پا ميباشد و از آن جا دريچهاي کوچک به سرداب باز ميشود، و با اين که ديوارهاي سرداب هميشه بسته است و هيچ منفذي به خارج ندارد روي ديوارها هيچ ذرهاي از غبار و يا شوره و غيره نديديم و ديوارها کاملا تميز بود.
|