|
در داخل حرم امام رضا عليهالسلام کتيبههاي زيادي به خطوط ثلث و نستعليق به زبان فارسي و عربي در ديوارها نقش بسته است، اين کتيبهها عبارتند از آيات قرآني و اخبار و احاديث و اسماءالحسني و اشعار فارسي در مدح امام رضا عليهالسلام که اينک به نظر خوانندگان محترم ميرسد:
روي کاشيها با خطوط طلائي آيات و احاديث و کلمات قصار از امام رضا عليهالسلام
و آباء گرامش نوشته شده، اغلب اين احاديث در ارشاد و نصيحت و پند و اندرز ميباشند، ولي براي همه کس قابل قرائت و استفاده نيستند، و در حال حاضر جنبه
[ صفحه 116]
تزئيني و تشريفاتي دارند، اغلب روايات هم معروف و مشهور هستند و از کتب معتبره نقل شدهاند.
در پارهاي از اين کاشيها نام اشخاص آمده که ظاهرا آنها از بانيان و دستاندرکاران ساختمان روضه رضويه بودهاند اسامي آنها به عناوين سلطان، غيات الاسلام، دستور خراسان بدر الاسلام، الصدر الکبير، شرف الاسلام، ملکه در کتيبهها ذکر گرديده که اينها هر کدام سمتي داشته و کاري انجام دادهاند، ما انشاء الله در تاريخ مشهد مقدس درباره اين افراد بحث خواهيم کرد.
بالاي کاشيهاي هشت گوشه کتيبهاي هست که در آن سوره مبارکه اذا وقعت الواقعة را نوشتهاند و در بالاي همه اينها زير کاشي کاري در اطراف حرم کتيبهاي ديگر هست که با خط ثلث برجسته و با رنگ سبز رنگ سوره مبارکه «هل اتي علي الانسان حين من الدهر» نوشته شده، و کاشيهاي اين قسمت بسيار زيبا و مانند چيني جلوه ميکند.
درباره اخبار و احاديث نوشته شده بر اين کاشيها تحقيقات زيادي شده است و از همه جامعتر تحقيقاتي است که به وسيله مرحوم اعتماد السلطنه در مطلع الشمس و مرحوم موتمن در راهنماي آستان قدس انجام گرفته و ما اکنون اخبار و احاديث مزبور را در اين جا ميآوريم و بعد هم آنها را به فارسي ترجمه ميکنيم.
1 - اخوک من ساواک في الشدة.
2 - قلب الأحمق في فيه و لسان العاقل في قلبه.
3 - کفر ان النعمة مزيلها.
4 - من طلب شيئا وجد وجد و من قرع بابا ولج ولج.
5 - زدني غباتزد دحبا.
6 - الجنة تحت أقدم الامهات.
7 - طوبي لمن طال عمره و حسن عمله.
[ صفحه 117]
8 - طلب العلم فريضة علي کل مسلم و مسلمة.
9 - من خاف الناس لسانه فهو من أهل النار.
10 - من لم يحسن وصيته عند موته کان نقصا في مروته و لم يملک الشفاعة.
11 - شر الناس من اکرمه الناس اتقاء شره.
12 - من لم تنفع بدينه و لا دنياه فلا خير لک في مجالسته.
13 - لا تخرج فيذهب بهائک و لا تکذب فيذهب نورک.
14 - من استولي عليه الضجر رحلت عنه الراحة.
15 - افة الحسب الافتخار.
16 - من خاف الله أخاف الله منه کل شيء و من لم يخف الله أخافه الله من کل شيء.
17 - المسلم من سلم المسلون من يده و لسانه.
18 - الدنيا سجن المؤمن و جنه الکافر.
19 - المؤمن من آمنه المسلون علي اموالهم.
20 - موت الفجأه راحة للمؤمن و حسرة للکافر.
21 - اذا مات العبد قال الناس: ما خلف و قال الملائکه: ما قدم.
22 - نوم العالم أفضل من عبادة العابد.
23 - صلة الرحم يزيد في العمر.
24 - العقل ما اکتسب به الجنة و طلب به رضي الرحمان.
25 - لا خير في القول الا مع العقل، لا خير في المال الامع الجود، لا خير في الوطن الامع امن و سرور.
26 - لا فقرا اشد من الجهل و لامال أعود من العقل.
27 - لا وحدة أوحش من العجب، لا عقل کالتدبير.
28 - لا حسب کحسن الخلق، لا عبادة مثل التفکر.
29 - آفة الحديث الکذب، آفة العلم النسيان.
30 - اياک و اللجاجة فان اولها جهل و آخرها ندامة.
[ صفحه 118]
31 - ثلث من ابواب البرسخاء الطبع و طيب الکلام و الصبر علي الاذي.
32 - ما کرهته لنفسک فاکرهه لغيرک.
33 - اياک و السؤال فانه ذل حاضر و فقر تعجله.
34 - ما من شيء احق به طول السجن من اللسان.
35 - قيدوا العلم بالکتاب و العلم خزائن مفاتيحها السئوال.
36 - ارحموا ثلاثا عزيز قوم ذل و غني قوم افتقر و عالما يلعب به الجهال.
37 - من ألقي کله علي الناس ملعون.
38 - أفضلکم ايمانا احسنکم أخلاقا.
39 - ليس الخبر کالمعاينة.
40 - انما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق.
41 - الوحدة خير من جليس السوء.
42 - لا مظاهرة اوثق من المشاورة.
43 - لا يشکر الله من لا يشکر الناس، من لم يشکر الناس لم يشکر الله.
44 - لا ايمان لمن لا امانة له، لا دين لمن لا عهد له.
45 - لا ينبغي لمؤمن ان يذل نفسه.
46 - خلفک الله حرافکن کما خلقک.
47 - من طلب العلم تکفل الله برزقه.
48 - من يزرع خيرا يحصد الرغبة و من يزرع شرا يحصد الندامة.
49 - من يکظم يأجره الله.
50 - علم لا ينفع کنز لا ينفق منه.
51 - کل مسکر حرام و ليس في الدين اشکال.
52 - الصدق طمأنينة و الکذب ريبة.
53 - ملاک الدين الورع.
54 - ان اکرمکم عند الله اتقاکم.
[ صفحه 119]
55 - الرضاع تغير الطباع.
56 - السلام ثم الکلام.
57 - الهم نصف الهرم.
58 - القرآن هو الدواء.
59 - التدبير نصف العيش، التودد نصف العقل.
60 - ما آمن بي من مات شبعان و جاره جائع.
61 - ود المؤمن في الله أعظم شعب الايمان.
62 - امسک لسانک فأنها صدقة تصدق بها علي نفسک.
63 - من صمت نجي.
64 - فضوح الدنيا اهون من فضوح الآخرة.
65 - التاجر الجبون محروم.
66 - اقبلوا عشرات الکبار.
67 - الناس معادن کمعادن الذهب و الفضه.
68 - سيد القوم خادمهم.
69 - ما هلک امرء عرف قدره.
70 - نعمتان مجهولتان الصحة و الأمان.
71 - شر المکاسب کسب الربا.
72 - السعيد من وعظ بغيره.
73 - خير الزاد التقوي.
74 - ما هلک امرؤ عن مشورة.
75 - خير الامور أوساطها.
76 - ما أملق تاجر صدوق.
77 - الجنة تحت ضلال السيوف.
78 - حب الشيء يعمي و يصم.
[ صفحه 120]
79 - الدال علي الخير کفاعله.
80 - المستشار مؤتمن.
81 - الحياء خير کله.
82 - انما الأعمال بالنيات.
83 - اليد العليا خير من اليد السفلي.
84 - المسلم مرآة المسلم.
85 - رأس الحکمة معرفة الله.
86 - الشديد من غضب علي نفسه.
87 - لا تجني علي المرء الايده.
88 - من عرف نفسه فقد عرف ربه.
89 - من أبغض الناس أبغضه الناس.
90 - لو کان العلم في الثريا لنا له رجال من اهل فارس.
91 - من کثر همه سقم بدنه و من ساء خلقه عذب نفسه.
92 - لا تعمل شيئا من الخير رياء.
93 - صلو أرحامکم و لو به السلام.
94 - يهرم ابن آدم و تشيب فيه خصلتان الحرص و الامل.
95 - البلاء موکل بالنطق.
96 - خير الناس انفعهم للناس.
97 - النجاة في الصدق کما ان الهلاک في الکذب.
98 - رضا الرب في رضا الوالدين و سخطه في سخطهما.
99 - من لا يستحي من الناس لا يستحي من الله.
100 - السواک مطهرة للفم و مرضاة للرب و مجلاة للبصر.
101 - اکرموا به شعرکم رأسکم.
102 - النظافة من الايمان.
[ صفحه 121]
103 - من لا يرحم لا ترحم.
104 - الناس کاسنان المشط سواء.
105 - حسب الرجل حسن خلقه.
106 - ستفترق امتي علي ثلاثة و سبعين فرقة الناجي منها واحدة.
107 - خصلتان لا تجتمعان في مؤمن البخل و سوء الخلق.
108 - الصحبة تمنع الرزق.
109 - کفي المرء اثما أن يحدث به کل ما سمع.
110 - طولي لمن شغله عيوب نفسه عن عيوب الناس.
111 - لعن الله من ذبح لغير الله.
112 - من سئل به الله فأعطاه و من استعاذ به الله فأعاذه.
113 - من دعاکم فأجيبوه و من صنع اليکم معروفا فکافوه.
114 - غيروا الشيب و لا تشبهوا باليهود.
115 - اعمال العباد في عاجلهم نصب أعينهم في آجلهم.
116 - طلب الادب أوني من طلب الذهب.
117 - ترک اللواط تکثير النسل.
118 - من أصلح أمر آخرته أصلح الله أمر دنياه.
119 - مودة الاقرباء قربت بين الابناء.
120 - طولي لمن رزق بالعافية.
121 - قال رسول الله صلي الله عليه و آله: المؤمن من آمنه الناس.
122 - الشرف بالعقل و الادب لا بالأصل و النسب.
123 - قال النبي صلي الله عليه و آله اياک و مصادقة الکذاب.
124 - قال رسول الله صلي الله عليه و آله: لا علم کالتفکر.
125 - غيرة المرأة کفر و غيرة الرجل ايمان.
126 - صحة البدن في الصوم و جمال المرء في العلم.
[ صفحه 122]
127 - الانسان عبيد الاحسان.
128 - آه من قلة الزاد و بعد السفر.
129 - رسول الموت الولادة.
130 - ذل المرء في الطمع.
131 - راحة الناس في الياس.
132 - ارحم ترحم.
133 - البخل عارو الجبن منقصة.
134 - المرء عدوما جهله.
135 - المرء يعرف به ايمانه.
در ميان همين کاشيها اين رباعي هم مشاهده ميشود.
بادا هزار بار فزونتر سلام حق
بر تو ايا غريب خراسان امام حق
مشتاق حضرت توام اي سيد شهيد
حقا که هستم از دل و از جان غلام حق
قائله عبدالله بن محمود بن عبدالله في شهور سته اثني عشر و ستمائة
ترجمههاي روايات مذکوره
1 - برادرت کسي است که در سختيها با تو برابري داشته باشد.
2 - دل نادان در دهان او است و زبان دانا در دل او قرار دارد.
3 - کفران نعمت نعمتها را از بين ميبرد.
4 - هر کس دنبال چيزي بگيرد و کوشش نمايد آن را مييابد و هر کس در خانهاي را بکوبد و اصرار ورزد آن در باز ميگردد.
5 - مرا روز در ميان زيارت کن که موجب زيادي محبت خواهد شد.
6 - بهشت زير پاي مادران قرار دارد.
7 - خوشا به حال کسي که عمرش بدر ازا رسد و اعمالش هم نيکو باشد.
8 - طلب دانش بر هر زن و مردي واجب است.
[ صفحه 123]
9 - کسي که مردم از زبان او در خوف به سر برند او از اهل آتش است.
10 - کسي که هنگام مرگ نيکو وصيت نکند، در مردانگي ناقص است و شفاعت را درک نميکند.
11 - بدترين مردم کسي است که مردم به خاطر ترس از شرش به او احترام کنند.
12 - کسي که در امور دنيا و آخرت به تو سودي نرساند در مجالست و همنشيني او خيري برايت نيست.
13 - شوخي نکن تا وقارت از بين رود و دروغ نگو تا نورت خاموش نگردد.
14 - هر کس تنبلي و خستگي بر او چيره گشت آسايش از او رخت بر ميبندد.
15 - آفت بزرگي خودپسندي و خود خواهي است.
16 - هر کس از خداوند بترسد همه چيز از او خواهند ترسيد و هر کس از خداوند نترسد، خداوند او را از همه چيز خواهد ترسانيد.
17 - مسلمان کسي است که مسلمانان از دست و زبان او در آسايش باشند.
18 - دنيا زندان مؤمن و بهشت کافر است.
19 - مؤمن کسي است که مسلمانان در اموال خود از او در آرامش باشند.
20 - مرگ ناگهاني براي مؤمن راحتي و براي کفر حسرت و اندوه است.
21 - هرگاه بندهاي از جهان برود مردم ميگويند از وي چه مانده ولي فرشتگان ميگويند او قبل از خود چه فرستاده است.
22 - خواب عالم بهتر از عبادت عابد است.
23 - صله ارحام موجب زيادي عمر ميگردد.
24 - عقل آن است که به وسيله آن بهشت به دست آيد و رضايت خداوند فراهم گردد.
25 - در گفتار خيري نيست مگر اين که از روي تعقل و دورانديشي گفته شده باشد. و خبري در مال نيست مگر اين که با بخشش همراه باشد، و خيري در وطن نيست مگر اين که در آن آسايش و رفاه و خوشحالي باشد.
26 - فقري بدتر از ناداني نيست و مالي محکمتر از عقل وجود ندارد.
[ صفحه 124]
27 - خودپسندي آدميان را به تنهائي و ترس ميکشاند، تدبير در امور کار عاقلان است.
28 - بزرگي در خوشرفتاري ميباشد، و تفکر در امور مانند عبادت است.
29 - آفت سخن گفتن دروغ و آفت علم فراموشي است.
30 - از لجاجت دوري کنيد که اول آن از ناداني بر ميخيزد و پايان آن پشيماني ميآورد.
31 - سه چيز از درهاي نيک شمرده شدهاند، سخاوت طبع، نيکو سخن گفتن و صبر در برابر ناروائيها.
32 - هر چه براي خودت نميپسندي براي غير خود هم مپسند.
33 - از سؤال دوري کن که آن خواري در حال حاضر و فقري است که به شتاب خود را به آن ميرساني.
34 - زبان بيش از هر چيز شايسته زنداني شدن است.
35 - علم را در کتابها بنويسيد علمها سربسته هستند و کليد آنها سؤال است.
36 - به سه نفر ترحم کنيد عزيزي که خوار گردد، مالداري که فقير شود، عالمي که جاهلان او را به بازي گيرند.
37 - هر کس خود را به گردن ديگران بياندازد ملعون است.
38 - بهترين شما از نظر ايمان کسي است که از نظر اخلاق بهترين شما باشد.
39 - شنيدن مانند ديدن نيست.
40 - من برانگيخته شدم تا مکارم اخلاق را در ميان مردم کامل نمايم.
41 - تنهائي بهتر از همنشين بد است.
42 - هيچ پشتيباني محکمتر از مشورت در امور نيست.
43 - خداوند را سپاسگذاري نکرده کسي که از مردم سپاسگذاري نکند و هر کس از مردم سپاسگذاري نکرد خدواند را هم سپاس نگفته است.
44 - ايمان ندارد کسي که امانت ندارد، دين ندارد کسي که پيمان ندارد.
45 - سزاوار نيست مؤمن خود را خوار گرداند.
46 - خداوند تو را آزاد آفريد اينک همان گونه باش که خداوند تو را خلق کرد.
[ صفحه 125]
47 - هر کس دنبال علم بروند خداوند روزي او را ضمانت ميکند.
48 - هر کس خيري را زراعت کند با ميل و رغبت آن را درو ميکند و هر کس شري را زراعت نمايد پشيماني را ميدرود.
49 - هر کس خشم خود را فروبرد خداوند به او پاداش ميدهد.
50 - علمي که سود ندهد مانند گنجي است که از آن انفاق نشود.
51 - ايجاد اشکال حرام است در دين اشکالي نيست.
52 - راستي موجب اطمينان و دروغ موجب ترديد ميباشد.
53 - ملاک دين پرهيزکاري است.
54 - گراميترين شما نزد خداوند پرهيزکارترين شما ميباشد.
55 - شير طبيعتها را تغيير ميدهد.
56 - نخست به همديگر سلام کنيد و بعد سخن بگوئيد.
57 - اندوه و غم نصف پيري است.
58 - قرآن داروي شفابخش است.
59 - انديشه صحيح نصف زندگي است، دوستي با يکديگر نصف عقل به شمار است.
60 - به من ايمان نياورده کسي که سير بخوابد و همسايهاش گرسنه باشد.
61 - دوست داشتن مؤمن براي خدا بزرگترين شعبه ايمان است.
62 - زبانت را نگهدار که آن صدقهاي است که براي خودت ميدهي.
63 - هر کس سکوت کند، نجات پيدا ميکند.
64 - رسوائي در دنيا سبکتر از رسوائي در آخرت ميباشد.
65 - بازرگانان ترسو محروم است.
66 - از لغزشهاي بزرگان درگذريد.
67 - مردم مانند معادن طلا و نقره هستند.
68 - بزرگ هر قومي خادم آنها ميباشد.
69 - هلاک نميشود آن کسي که قدرش را بداند و موقعيتش را درک کند.
[ صفحه 126]
70 - دو نعمت مجهول هستند، تندرستي و امنيت.
71 - بدترين کسبها ربا ميباشد.
72 - خوشبخت کسي است که از ديگري پند بگيرد.
73 - بهترين راه پرهيزکاري است.
74 - کسي از مشورت به هلاکت نميرسد.
75 - بهترين کارها حد متوسط آنها است.
76 - بازرگان راستگو هرگز فقير نميگردد.
77 - بهشت در زير سايه شمشيرها ميباشد.
78 - محبت زياد، کر و کور ميکند.
79 - کسي که مردم را به کار نيک دعوت ميکند مانند اين است که خود آن را انجام ميدهد.
80 - کسي که مورد مشورت قرار ميگيرد بايد امين باشد.
81 - حيا همهاش خير است.
82 - اعمال و کردار آدمي با نيت پاداش داده ميشود.
83 - دست بالا بهتر از دست پائين است.
84 - مسلمان آئينه مسلمان است.
85 - اول حکمت شناخت خداوند است.
86 - نيرومند کسي است که بر خود و کردارش خشمگين نشود.
87 - انسان صدمه نميبيند مگر از دست خود.
88 - هر کس خود را شناخت خدواند را ميشناسد.
89 - هر کس با مردم دشمني کند، مردم هم او را دشمن خواهند داشت.
90 - اگر علم در ستاره ثريا باشد اهل فارس آن را به دست ميآورند.
91 - هر کس اندوهش بيشتر گردد بدنش بيمار ميگردد و هر کس گرفتار خوي بد گردد، خود را به عذاب مياندازد.
[ صفحه 127]
92 - هيچ کار خيري را با ريا انجم مده.
93 - با ارحام خود ارتباط برقرار کنيد ولو با گفتن سلام.
94 - فرزند آدم پير ميگردد ولي دو خصلت در او جوان ميگردند حرص و آرزو.
95 - گرفتاري در گرو سخن گفتن است.
96 - بهترين مردم کسي است که براي مردم نافع باشد.
97 - رستگاري در راستگوئي است همان گونه که هلاکت در کذب است.
98 - رضاي خداوند در رضاي والدين و خشم او در خشم والدين است.
99 - هر کس از مردم شرم نکند از خداوند شرم نخواهد کرد.
100 - مسواک دهان را پاک ميکند و موجب خوشنودي خدا ميشود و ديدگان را باز ميگرداند.
101 - از موي سر خود محافظت کنيد.
102 - نظافت و پاکيزگي از علائم ايمان است.
103 - کسي که رحم نداشته باشد مورد ترحم قرار نميگيرد.
104 - مردم مانند دانههاي شانه همانند ميباشند.
105 - بزرگي يک انسان به حسن خلق اوست.
106 - به زودي امت من هفتاد و سه فرقه خواهند شد که يکي از آنها نجات خواهد يافت.
107 - دو خصلت در مؤمن نيست يکي بخل و دوم بدخلقي.
108 - مصاحبت و همنشيني موجب تلف شدن وقت و از دست دادن روزي ميباشد.
109 - براي يک مرد اين گناه بس است که هر چه شنيد آن را نقل کند.
110 - خوشا به حال کسي که به عيب خود مشغول گردد و از عيب ديگران خودداري کند.
11 - خداوند لعنت کند کسي را که براي غير خداوند قرباني کند.
112 - هر کس از خداوند چيزي بخواهد، خداوند به او ميبخشد و هر کس به خداوند
[ صفحه 128]
پناه برد خداوند به او پناه ميدهد.
113 - هر کس شما را دعوت کرد او را اجابت کنيد، و هر کس دربارهي شما نيکي کرد او را پاداش دهيد.
114 - موي خود را رنگ کنيد و خود را به يهوديان تشبيه نسازيد.
115 - کردار بندگان در دنيا مقابل ديدگان آنها در آخرت خواهد بود.
116 - ادب به دست آوردن مشکلتر است تا به دست آوردن طلا.
117 - ترک لواط موجب تکثير نسل است.
118 - هر کس کار آخرت خود را اصلاح کند خداوند امر دنياي او را اصلاح ميکند.
119 - دوستي خويشاوندان فرزندان را به هم نزديک ميکند.
120 - خوشا به حال کسي که با عافيت زندگي کند.
121 - رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: مؤمن کسي است که مردم از دست او در امان باشند.
122 - شرف با عقل به دست ميآيد و ادب با اصل و نسب.
123 - رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: از دروغگويان دوري کنيد و با آنها به صداقت رفتار نکنيد.
124 - رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: علمي مانند تفکر وجود ندارد.
125 - غيرت زن کفر و غيرت مرد از ايمان است.
126 - تندرستي بدن در روزه و جمال مرد در علم است.
127 - مردم بندهي احسان و نيکي هستند.
128 - آه از کمي زاد و دوري سفر.
129 - ولادت پيک مرگ ميباشد.
130 - خواري مرد در طمع است.
131 - آسايش مردم در نااميدي است.
132 - رحم داشته باش تا مورد ترحم قرار گيري.
[ صفحه 129]
133 - بخل موجب عار و ترس علامت نقص است.
134 - مرد دشمن آن چيزي است که آن را نميداند.
135 - مرد با ايمان شناخته ميشود.
بالاي ازار تا زير کتيبه آئينه همه با کاشيهاي الوان پوشيده شده، سطح ظاهر و نماي تمام طاقها و پايهها و جدارهاي اطراف حرم مطهر با کاشيهاي معرق با اشکال و نقوش بسيار زيبا و لچکيها و ترنجهاي هشت گوش و کتيبههائي از آيات قرآن زينت يافته، خطوط ترنجهاي مزبور برجسته و از برنز ساخته شده و روي برنز را آب طلاي ضخيمي پوشانيده است.
بالاي طاق کتيبهاي بسيار زيبا و با خط ثلث جلي به خط علي رضا عباسي خطاط و هنرمند معروف عصر صفويه هست، که در آن سوره مبارکه جمعه را نوشتهاند، يکي از معماران عالي مقام آستانه مقدسه فرمودند. اين کتيبه مانند کتيبه خواجه ربيع گچبري شده بود و بعد که خواستهاند، حرم را آئينهکاري کنند، آئينهها را مانند همان خط بريده و روي آنها نصب کردهاند و اگر اکنون آئينهها را بردارند گچبري ظاهر خواهد شد.
اين کتيبه در ارتفاع 85 / 6 متر از کف حرم قرار دارد و زير سقف با طرز زيبائي مقرنس کاري شده و با درخشش آئينهها جلوهي خاصي به حرم مطهر ميدهد، در داخل حرم مطهر کتيبههاي بزرگ و کوچکي قرار دارند که اينک براي اطلاع خوانندگان اين کتاب به نظر ميرساند.
در زير طاقها اسماء مبارکه خداوند با خطوط ثلث به طرز زيبائي روي کاشيها نقش بسته است در ضلع جنوب غربي حرم بالاي طاق نوشته شده «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس» و در طرف مقابل آن آمده «اهل اليت و يطهرکم تطهيرا»، در ضلع جنوبي بالاي طاق نوشته شده «ان الله و ملائکته يصلون علي النبي» و در طرف مقابل نوشته شد «يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلمو تسليما».
زير طاق ترنجهائي هشت گوش قرار دارد که بر ترنجهاي وسط آياتي از قرآن
[ صفحه 130]
مجيد که متضمن دعا ميباشد نوشته شده، خطوط اين ترنجها برجسته و از برنز ساخته شده است، روي برنز را آب طلاي ضخيمي فراگرفته، در حاشيه سوره مبارکه يس به خط کوفي مرقوم ميباشد و در نصف ترنجهاي کنار اسماء حسني نگاشته شده است و بر ديوار شمالي حرم مطهر بالاي ازار نوشته شده «يا صاحب کل غريب و نصر من الله و فتح قريب» و ارتفاع حرم مطهر از کف تا زير سقف 80 / 18 متر است.
بالاي کاشيهاي سنجري در قسمت بالا سر مبارک قصيدهاي از دکتر قاسم رسا که سابق در بالا سر بود در حال حاضر روي پايههائي که جديدا ساخته شده سمت داخل حرم قرار دادهاند اشعار دکتر قاسم رسا را با خط نستعليق بسيار زيبائي روي سنگ منبتکاري کردهاند و اينک آن قصيده را به نظر ميرسانيم:
بيا که مظهر آيات کبريا اينجا است
بيا که تربت سلطان دين رضا اينجا است
بيا که گلبن گلزار موسي جعفر
بيا که ميوه بستان مصطفي اينجا است
ستوده والي اقليم طوس شمس شموس
يگانه وارث ديهيم ارتضا اينجا است
اگر کليد در رحمت خدا طلبي
بيا کليد در رحمت خدا اين جا است
ز قبله گاه سلاطين بخواه حاجت خويش
شهي که حاجت مسکين کند روا اينجا است
بيا که منبع فيض و عنايت ازلي
بيا که مطلع و الشمس و الضحي اينجا است
امام ثامن ضامن رضا که بر حرمش
نهاده شاه و گدا روي التجا اينجا است
[ صفحه 131]
از اين سفينه رحمت مپوش چشم اميد
چه غم زموج حوادث که ناخدا اينجا است
طواف کعبه سلطان طوس کن زخلوص
که زمزم و حجر و مروه و صفا اينجا است
در آستان جلالش ندا کند جبريل
بسالکان حقيقت که رهنما اينجا است
بساي رخ به در هشتمين امام امم
که باب قبله هفتم به ما سوي اينجا است
حريم خسرو دين شد وسيع از کرمش
که جاي بذل و جوان مردي و سخا اينجا است
زپرتوش دم جان بخش يافت روح الله
که آفتاب درخشان اصطفي اين جا است [1] .
|