- سفر زيارتي، سفري روحاني و معنوي است؛ پس، زائر پيش از
[ صفحه 16]
حرکت به سوي مشهد مقدس، بايد خويش را از نظر روحي آماده گرداند و از لحظهاي که لوازم سفر را آماده ميسازد، همهي رفتار و کردارش گوياي سفري معنوي باشد و بداند که زيارت، غير از سياحت و تجارت و ديدار از بناهاي باستاني است؛ بايد از آغاز سفر به گونهاي رفتار شود که شوق ديدار محبوب از سيماي زائر نمايان باشد.
- زيارت، مستحب است. اما اداي حقوق مالي - مانند خمس و زکات - واجب است؛ بنابراين، شايسته است زائر پيش از سفر، مالش را از اين آلودگيها پاک کند و با مال حلال به زيارت بپردازد.
- پيش از سفر، غسل زيارت کند؛ زيرا اين غسل، معنويتي ويژه به انسان ميبخشد و از آن پس بکوشد در طول مسافرت همواره با وضو باشد.
- با خواندن آياتي از قرآن مجيد و زمزم ذکرها، جانش را سرشار از معنويت کند و اين حال روحاني را تا پايان سفر پاس بدارد و از اين رو، از گفتار لغو و بيهوده بپرهيزد.
- زائر بايد خستگي راه را فراموش کند و در اين باره حتي کلمهاي بر زبان جاري نسازد، مگر عاشق در راه رسيدن به معشوق اظهار خستگي ميکند؟! زائر چون به مشهد ميرسد، با «غسل زيارت» غبار راه را از تنش ميزدايد. هنگام غسل، از خداوند
[ صفحه 17]
و امام رضا عليهالسلام بخواهد که غبار گناه را از چهرهي جانش بشويند. شايسته است که زائر همواره زيارت را با معنويت غسل زيارت همراه سازد.
- پوشش بايد پاکيزه و خوشبو باشد و شايسته است زائر بهترين لباس شايستهي ديدار دوست را بر تن کند.
- حرم، بارگاه ملکوتي امام است. از اين رو، زائر بايد آداب حضور در پيشگاه امام را ارج نهد. بايد در حرم به آرامي گام بردارد؛ زيرا حرم جايگاه نزول فرشتگان است.
- هنگام تشرف به حرم، با زمزم تکبير (الله اکبر) و تحميد (الحمدلله) و تسبيح (سبحان الله) و تهليل (لااله الا الله) همواره خود را آمادهي شرفيابي به محضر امام را نگاه دارد و بداند که امام همهي کارهايش را ميبيند.
- هنگام ورود به حرم، اذن دخول بخواند و پس از اجازه گرفتن وارد حرم شود. دل نازکي و جاري شدن اشک بر گونهها، اجازهي امام است. پس چه خوب است با چشمي اشکبار به حرم مشرف شود!
- زائر بايد پيش از تشرف، آنچه حضور قلب را بر هم ميزند، برطرف کند و بکوشد که مسائل دنيوي، او را از چشيدن لذت سخن گفتن با يار باز ندارند.
- با پاي راست به حرم در آيد و با پاي چپ بيرون آيد.
[ صفحه 18]
بهتر است زائر پشت به قبله و رو به ضريح بايستد و زيارت را با گريه و زاري بخواند. زيارت کوتاه همراه با اشک، از زيارت طولاني بيتوجه بهتر است.
- اي زائر! دهانت را خوشبو ساز تا زائران ديگر را نيازاري، در آنچه ميخوري دقت کن و مسواک را فراموش مکن!
- شايسته است زائر، زيارت يا دعايي را که از اهل بيت عليهمالسلام رسيده است، با تلفظ درست و با توجه کامل بخواند. بهتر است زيارت «امين الله» و «جامعه کبيره» را - که از بهترين دعاهاي مأثورهاند - با توجه به معاني بخواند.
- چنانچه توانستي، بيمزاحمت براي ديگران، کنار ضريح رفته، با چشمي اشکبار سخنانت را با امام خويش در ميان گذار و با وي راز و نياز کن!
- هنگام ديدن ضريح، «الله اکبر» بگو، دست بر سينه بگذار و سلام بده!
- زائر با بوسيدن جاي جاي آستانه مقدسه، محبت و علاقهي درونياش را به امام باز مينمايد، اما نبايد هنگام بوسيدن ضريح مقدس علي بن موسي الرضا عليهالسلام، مؤمنان و شيعيان را آزار دهد.
- زائر نبايد هنگام بوسيدن آستان، پيشاني بر زمين گذارد. شايد کسي گمان برد که بر امام سجده ميکند.
- پس از خواندن زيارت نامه - در بالاي سر يا مسجد متصل به
[ صفحه 19]
حرم - دو رکعت نماز زيارت بخوان! ميتوان يک نماز دو رکعتي، مانند نماز صبح با نيت نماز زيارت خواند. البته بهتر است در رکعت اول سورهي يس و در رکعت دوم سورهي الرحمن خوانده شود.
- در قنوت نماز زيارت، حاجتهاي خود و ديگر مؤمنان را از خداوند بخواهد که از بهترين زمانها براي دعا است. دعا براي نزديک شدن ظهور آقا زمان (عج) فراموش نشود.
- همواره در حرم، ادب را ارج بگذار! بلند سخن مگو! پشت به ضريح ماست! چشمانت را بر حرام فروبند! خواهران، بيش از پيش وقار خويش را پاس بدارند و حجابشان را به درستي رعايت کنند.
- با خواندن قرآن و دعا و هديه کردنش به روح و پيامبر و اهلبيت - صلوات الله عليهم - خود را به آنان نزديک گردان!
- با امام خويش پيمان ببند که در پاکسازي درونت بکوشي و از ايشان بخواه که بردباري و شکيباييات عنايت کنند و تو را براي خود تربيت کنند!
- پدر، مادر، استادان، دوستان و آشنايان را هنگام زيارت و خواندن دعا هرگز فراموش مکن!
-اگر زيارتت، با نماز همزمان شد، نخست نماز را در اول وقت بخوان و سپس به زيارت بپرداز.
- از دعا براي برقراري نظام حکومت اسلامي و اصلاح امور مسلمانان و مستضعفان جهان غفلت مکن!
[ صفحه 20]
- هنگام نماز (واجب يا مستحب) نبايد بر ضريح پيشي گرفت يا در برابر آن ايستاد؛ زيرا اين بياحترامي به امام است و علما آن را نهي کردهاند. حتي برخي مراجع چنين نمازي را باطل ميدانند؛ پس، نمازها را بالاي سر امام يا جايي که از ضريح دور است و نزد مردم، بياحترامي به امام به شمار نميآيد، بخوان.
- يکي از کارهاي بسيار مهم که هر روز انسان بايد انجام دهد، بررسي کردار و گفتار خويشتن است. بررسي خويشتن يکي از نشانههاي پيروان راستين اهلبيت عليهمالسلام؛ از اين رو، هرگاه به حرم مشرف شدي، پرونده خود را بررسي کن! به گناهان خويش نظري بيفکن و با اشک توبه، تيرگي و زنگار را از دلت بزداي. امام رضا عليهالسلام را واسطهي بخشش گناهان خود قرار ده. اگر کارهاي نيک خود را به ياد آوردي، خدا را شکر کن، مراقب باش که عجب و غرور، تو را در کام خويش نبلعد.
- هنگام جدايي از حرم و بازگشت به وطن، دعاي وداع بخوان و با کمال ادب، امام را وداع گو و از او بخواه که اين ديدار را آخرين زيارت تو قرار ندهد!
[ صفحه 23]
|